بررسی و سنجش معیارهای گزینش متن در «دفتر دگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ»

یکی از آثار ارزشمند در زمینۀ تصحیحِ اشعار حافظ بی ‌شک دفتر دگرسانی‌ها در غزل‌های حافظ اثر سلیم نیساری است. این تصحیح که از روی پنجاه نسخۀ قرن نهمی فراهم آمده، حقیقتاً حلّال برخی از مشکلات در زمینۀ حافظ ‌پژوهی است. مع‌ذلک در کنار فواید و امکاناتِ بسیار این اثر، گاه اندک ضعف هایی در زمینۀ روش‌شناسی و گزینش ‌های آن به چشم می‌خورد. برخی غزل ‌ها یا ابیاتی که در بسیاری از نسخه های مورد استفاده موجود بوده است، در متن مصحَّح نیست. برخی گزینش ‌ها، بی توجه به توجیهات تاریخی، سبک شناختی، زیبایی‌شناختی، جهان‌بینی شاعر گزینش، و از اکثر نسخ عدول شده است، حال آن‌که می ‌توان وجوهی مطلوب تر با دلایل نسخه شناسی، درون‌متنی، زیبایی‌شناختی و گاه سبک‌شناسانه ارائه داد. همچنین، از نظر این نگارنده، در چند مورد که التزام به اکثریت نسخ مرعی بوده است، بی توجه به سبک و هنجارهای زیبایی ‌شناسی، وجه اصحّ فروگذاشته شده است.