علیت عاملی و مشکلات آن

به نظر می‌رسد اگر موجبیت‌گرایی درست باشد، یعنی اگر هر رخدادی معلول رخدادهای پیشین خود باشد، آنچه یک عامل انسانی انجام می‌دهد، معلول رخدادهایی است که بسیاری از آنها، پیش از تولد عامل رخ داده‌اند؛ به این ترتیب هیچ عاملی در آنچه انجام می‌دهد، مسیولیت اخلاقی ندارد. از سوی دیگر، اگر ناموجبیت‌گرایی درست باشد، یعنی برخی از رخدادها تصادفاً رخ دهند، باز هم مسیولیتی متوجه هیچ عاملی نیست. رودریک چیزهلم با معرفی مفهوم علیت عاملی سعی دارد راه استدلال دوشاخه‌ای بالا را سد کند. مطابق نظریه او، هر رخداد ارادی محصول زنجیره‌ای از رخدادهاست که در نهایت، عامل آن رخداد ایجاد کرده است و خود این عامل معلول چیز دیگری نیست. در این مقاله، پس از بیان نظریه چیزهلم و پاسخ او به برخی منتقدان، ایرادهایی به نظریه او وارد می‌شود که کفایت این نظریه را به شدت به چالش می‌کشند.