درآمدی بر روش نگارش مواد عمومی قانون مجازات با رویکردی انتقادی به کتاب کلیات و مواد عمومی چهار کتاب قانون مجازات اسلامی سال 1392

یکی از فنون بسیار مهم قانون‎گذاری و قانون‎نویسی، نگارش مواد عمومی در قوانین جزایی است. مفهوم مواد عمومی این است که مفاد این مواد، قلمرو عام دارد و قابل تسرّی نسبت به عموم موارد مشابه می‎باشد؛ زیرا مواد عمومی قاعده‎ساز هستند و می‎خواهند در مورد مواد اختصاصی اعمال شوند. در نظام حقوقی ایران، قانون مجازات اسلامی برای نخستین بار چهارگونه مواد عمومی پیش‌بینی نموده که نشان‎دهنده توجه قانون‎گذار ایرانی به بحث مواد عمومی است. فلسفه و ضرورت پیش‌بینی مواد عمومی در قانون کیفری از مبانی مستحکمی برخوردار است که انعکاس اصول کلی حقوق کیفری، اجتماع مشترکات و قدر متیقن موازین و تضمین سیاست کیفری سنجیده از جمله این مبانی است. این پژوهش با رویکردی انتقادی و با روش توصیفی−تحلیلی به نگارش کتاب کلیات و مواد عمومی چهار کتاب قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 نگریسته و جلوه‌هایی ناهمسو با مبنا و اقتضای کلیات و مواد عمومی را شناسایی کرده که این موارد برخلاف روش نگارش مواد عمومی قانون مجازات است و باید اصلاح شود. این موارد ناهمسو عبارت‎اند از: تعدد مواد عمومی، استثنا پذیرفتن اصول کلی حقوق کیفری با فرض تعدد بخش مواد عمومی، نقض اصل قضایی بودن مجازات‌ها، عدم مطابقت مواد فصل با عنوان آن، خلط برخی مواد با قانون شکلی.

a critical approach to writing the general book and general sections of the of islamic penal code

one of the most important techniques for legislation is to write general sections in criminal law. the concept of general materials is that the provisions of these sections have a general scope and can be extended to the general public; because general sections are the norm and they want to be applied to specific sections. in the iranian legal system, the islamic penal code provides for the first time four types of general articles, indicating the attention of the iranian legislature to the discussion of general articles. philosophy and the necessity of predicting general articles in criminal law have strong foundations, which include the reflection of the general principles of criminal law, the community of commonalities, and the certainty of certain criteria and the guarantee of measured criminal policy. with a critical approach and a descriptive-analytical approach, this study looks at the writing of the book generalities and general sections of the four books of the islamic penal code adopted in 2013 and examines and analyzes the inconsistencies with the basis and requirements of generalities and general materials and provides appropriate solutions. it deals with this.