ناتوانی احتمال‌گرایی در پاسخ به «ایراد وُلتِر»

طبق رویکرد رایج به استنتاج بهترین تبیین (ibe)، فرضیه‌ای که بهترین تبیین را برای پدیده‌های در دستِ بررسی ارائه می‌دهد، احتمالاً صادق است. یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیشِ‏ روی این نحوه استدلال، «ایراد وُلتِر» است. مطابق با این اشکال، دلیلی نداریم ملاک‌های انتخاب بهترین تبیین، محتمل‌ترین تبیین را به ‌دست دهند. هدف اصلیِ این نوشتار پرداختن به ایراد وُلتِر در چارچوب احتمال‌گرایی (بیزگرایی) است؛ اینکه آیا بر اساس اصل‌های موضوع احتمال و نتایج آن، از جمله قضیه بیز، می‌توان بهترین تبیین را‌ محتمل‌ترین تبیین دانست؟ در این راستا نشان می‎دهیم با وجود این که به نظر می‌رسد می‌توان ibe را در چارچوب بیزگرایی جای داد، اولاً ibe و بیزگرایی دو گونه استدلال ناسازگار با یکدیگرند؛ ثانیاً در مواردی نظریه‌ای از سوی دانشمندان به عنوان بهترین تبیین انتخاب می‌شود که از احتمال کم‌تری نسبت به تبیین‌های رقیب برخوردار است و ثالثاً قضیه بیز شواهدی که رقابت‌ فرضیه‌های تبیین‌گر در فرآیند ibe بر سر آنها در گرفته است را نادیده می‌گیرد. بدین ترتیب، نتیجه خواهیم گرفت احتمال‌گرایی پاسخ مناسبی برای ایراد ولتِر فراهم نمی‌آورد

deficiency of probabilistic approach for settling voltaire’s objection

according to a popular version of inference to the best explanation (ibe), the hypothesis that provides the best explanation for a group of phenomena is probably true. one of the key objections against this line of thought is voltaire’s objection. according to this objection, we have no reason to believe that the criteria for selecting the best explanation provide the likeliest explanation. in this paper, we address voltaire’s objection from probabilistic (bayesian) point of view. to be exact, we scrutinize this question: based on probability axioms and their consequences, including bayes’ theorem, is it justified to think of the best explanation as the likeliest one? considering this question, first of all, we show that, although ibe is a prima facie case of bayesianism, probabilistic approach is not fundamentally consistent with ibe. secondly, it will be argued that the best explanation which is favored over its rivals by scientists is not always the likeliest one. moreover, we show that bayes’ theorem overlooks the evidence for which the explanatory hypotheses in ibe compete. thus, probabilistic approach is unable to settle voltaire’s objection.