نگاهی فلسفی به روش‌ تحقیق در روانشناسی

موضوع این مقاله تبیین فلسفی مراحل و گونه‏ شناسی روش تحقیق در روانشناسی است. روش این تحقیق، تحلیل محتوای کیفی متون و منابع روانشناسی و بررسی انتقادی آنها با روش عقلی فلسفی است. یافته‌های این پژوهش در چهار بخش: گزارش، تحلیل، طبقه‌بندی و نقد ارائه شده است. مراحل روش تحقیق را می‌توان در چهار عنوان برشمرد: بیان مسئله؛ پیشینه پژوهی؛ جمع‌آوری اطلاعات؛ و تحلیل، تفسیر و ارزیابی اطلاعات. در رویکردهای پژوهشی سه‏ گانه‏ کمّی، کیفی و ترکیبی، ماهیت کمّیت، یکی از اعراض نه‌گانه فلسفی است که عدد، شکل و زمان از اقسام آن است و ریشه در پارادایم اثبات‌گرایی دارد. کیف نیز یکی از اعراض است و در پژوهش‌های کیفی با سه دسته کیف‌های محسوس، استعدادی و نفسانی سروکار داریم. بنیان‌های فلسفی پژوهش کیفی در تفسیری‌ بودن، ارتباطی بودن، انعکاسی و کیفی بودن است. ﻘﺪﻫﺎی وارد ﺑﺮ ﭘﺎراداﯾﻢﻫﺎی ﺗﻔﺴﯿﺮی و اﻧﺘﻘﺎدی ﺗﺎ ﺣﺪی در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ. روش ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ دو ﭘﺎراداﯾﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ، اﻣا ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ واﺣﺪ، ﻣﮑﻤﻞ ﺑﻮدن اﯾﻦ دو روش را در ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد.

a philosophical approach to research in psychology

this article is going to disscus about philosophical explanation of the stages and typology of research methodology in psychology. our method in this article is to analyze the qualitative content of psychology texts and sources and critically examine them with a philosophical rational approach. this study is presented in four sections: reporting, analysis, classification and criticism. some of which are: the steps of the research method can be divided into four categories: problem statement; research background; data collection; and analysis, interpretation and evaluation of information. according to the three approaches of quantitative, qualitative and mix method research, it can be said that quantity is one of the nine philosophical accidents such as number, form and time and is rooted in the positivist paradigm. quality in qualitative research method is also one of the accidents dealing with the three categories of sensibility, susceptibility, and psychic qualities. the philosophical foundations of qualitative research methods are interpretive, communicative, reflective, and qualitative. criticisms of interpretive and critical paradigms are also significant here. the qualitative and quantitative research method, although looking at different paradigms, but because focusing on the single issue, and being complementary of these two approaches the mix method researches are possible.