تحلیل و ارزیابی روش شناختی مدل اجتهادی /تجربی در تولید علوم انسانی اسلامی

تولید علم دینی یکی از مهم‏ترین مولفه‏های نرم افزاری تمدن نوین اسلامی در گام نخست در گرو ارائه نظریه و مدلی منطقی و نظامند بر پایه روش‌شناسی اسلامی در تبیین علم اسلامی است. مدل اجتهادی-تجربی یکی از مدل‌های ممکن در مسیر تولید علم دینی است، که مبتنی بر یک چارچوب نظری و بر اساس روش‌شناسی اجتهادی و با التزام به داوری تجربی گزاره‏ ها، با بهره‌گیری از متون دینی به تولید علوم دینی اقدام می‌کند. این پژوهش  با اذعان به ضرورت معرفتی- فرهنگی و اخلاقی تولید علم دینی کوشیده است به روش توصیفی تحلیلی به بررسی مدل اجتهادی- تجربی بپردازد تا در سایه ارزیابی روش‌شناختی این مدل‌ زمینه را برای رسیدن به مدلی کارآمد برپایه روش‌شناسی اسلامی فراهم نماید. تبیین مراحل نظریه‏پردازی، حل مشکل گزاره‏پردازی، تلاش برای تفاهم و رقابت با پارادایم‏های رقیب، توجه به ابعاد مختلف تولید علم از مهم‏ترین وجوه امتیاز این دیدگاه و ابهام در تلفیق پارادایم‏ها، اشکال در تفکیک و سطح بندی علم، ابهام در علم بودن بخش فراتجربی و ابهام در استفاده از گزاره‏های انشایی و...از مهم‏ترین وجوه محدویت‏های این مدل است

Methodological Assessment of Ijtihadic Empirical Model for Producing Islamic Based Social Sciences

The Ijtehdic-Empirical model is one of the presented models for producing religion-based sciences. This model is based on a theoretical framework and the ijtihadic methodology with the commitment to the empirical judgment of the propositions, using religious texts to produce religion-based sciences.This research, by acknowledging the epistemic-cultural and ethical necessity of the production of religion-based sciences, has tried to study the Ijtihadic-Empirical model in a descriptive analytical way.     It seems that explanation the stages of theorizing, solving the problem of proposing, trying to understand and compete with the rival paradigms of social sciences and paying attention to the different dimensions of science production are the most important privileges of this model. In addition, the ambiguity in the synthesis of different paradigms, the problem in separation and rating in knowledge, the ambiguity in being knowledge of meta-exprimantal part of knowledge and the ambiguity in using of creative propositions are the most important shortcomings aspects of this model