روش‌شناسی پژوهشی علم طراحی به‌مثابۀ یک روش‌شناسی راه‌حل محور

علم طراحی اخیراً به‌عنوان یک روش‌شناسی پژوهشی مورد توجه قرار گرفته است. این روش‌شناسی تفاوت‌های مهمی با روش‌شناسی‌های کمّی و کیفی متداول دارد و به‌عنوان یک روش‌شناسی عمل‌گرایانۀ راه‌حل‌محور در نظر گرفته می‌شود. باوجوداین، همان‌طور‌که خواهیم دید روش‌شناسی پژوهشی علم طراحی نه در مقابل روش‌شناسی‌‌های کمّی و کیفی بلکه دربردارندۀ آنهاست. روش‌شناسی علم طراحی از سطح توصیف و تبیین فراتر می‌رود و در جهت حل مسئله گام برمی‌دارد. ازاین‌رو هدف اصلی روش‌شناسی پژوهشی علم طراحی تغییر نگاه از مسئله‌محوری به راه‌حل‌محوری است و بدینسان تغییر جهت از رویکردهای توصیفی−تبیینی صرف به رویکردهای تجویزی.<br /> با وجود اهمیت این روش‌شناسی برای عرصه‌هایی چون مدیریت، مدیریت فناوری اطلاعات، سیاست‌گذاری و برخی دیگر از حوزه‌های علوم انسانی،‌ در ایران توجه چندانی به آن نشده است. این بی‌توجهی تا حدی باعث شده است که بیشتر پژوهشگران به ویژه در حوزه‌های علوم اجتماعی پژوهش‌های خود را به توصیف، تبیین، و تحلیل مسائل معطوف کنند و وارد فرایند طراحی راه‌حل برای مسائل نشوند. این مقاله ضمن معرفی و تحلیل علم طراحی به‌عنوان یک روش‌شناسی پژوهشی، کاوش مبانی فلسفی آن، و طرح چهارچوب‌های مطرح این حوزه، به بررسی کاربست آن در ایران خواهد پرداخت.