تعیین شاخص‌های ارزیابی نقشه تحول نظام سلامت کشور

دریافت: 28/2/91   پذیرش: 1/5/92  مقدمه: برای پیاده‌سازی نقشه تحول نظام سلامت به شیوه درست، لازم است روند پیاده شدن و اثربخشی آن با شاخص‌های دقیق پایش شود. این مطالعه به منظور انتخاب بهترین شاخص‌های کلان سلامت جهت استفاده از آن‌ها در پایش نقشه انجام گرفت.   روش کـار: این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش در این مطالعه شامل خبرگان و کارشناسان مطرح کشور بود. نمونه‌گیری در این مطالعه با روش هدفمند انجام شد. برای جمع‌آوری داده‌ها شاخص‌هایی که به زعم محققین از اهمیت بیشتری جهت ارزیابی نقشه سلامت کشور برخوردار بودند، انتخاب شدند و در کنار معیارهای معینی، اجزای اصلی پرسشنامه نظرخواهی از خبرگان را تشکیل دادند. در مرحله نظرخواهی از صاحب‌نظران، از تعداد بسیار محدود ولی کاملاً خبره و کارشناسان مطرح کشور استفاده شد. برخی از پرسشنامه‌ها از طریق ایمیل و بقیه به صورت حضوری توسط پاسخگویان تکمیل گردید. در نهایت 34 پرسشنامه تکمیل شد و مورد تحلیل قرار گرفت.   یافته‌ها: بر اساس یافته‌های این مطالعه، مهم‌ترین شاخص‌ها از دیدگاه صاحب‌نظران کشور، شاخص‌های امید زندگی در بدو تولد (با میانگین 3/0 ± 3/4)، مرگ و میر نوزادان (3/0 ± 2/4)، مرگ و میر مادران (2/0 ± 2/4)، انحراف معیار امید زندگی در بین شهرستان‌های مختلف کشور (3/0 ± 8/3)، درصد پرداخت از جیب (4/0 ± 4)، هزینه کل پرداختی دولت برای بخش بهداشت و درمان (3/0 ± 1/4) و پوشش همگانی بیمه جمعیت (2/0 ± 4/4) بودند.   نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که شاخص‌های هفت‌گانه انتخاب شده، پتانسیل استفاده جهت اطمینان از حرکت درست بر اساس اهداف تعیین شده در نقشه تحول نظام سلامت را دارا می‌باشند. پیشنهاد می‌شود که در مراحل بعدی، ضمن تعیین میزان مطلوب این شاخص‌ها در پایان دوره و نیز در برخی سال‌های میانی، مکانیزم‌های مناسب جهت فراهم آوردن اطلاعات در این خصوص و اندازه‌گیری شاخص‌های مذکور فراهم گردد.