شناسایی شکاف شواهد موجود در باره پیامدهای تحریم در نظام سلامت ایران

مقدمه: تحریم‌های اقتصادی اثرات نامطلوبی بر سلامت ایرانیان داشته و مشکلات مالی و اثرات منفی بر فراهمی و آمادگی امکانات سلامت ایجاد کرده است. با توجه به کم بودن شواهد، هدف مطالعه شناسایی پرسش‌های پژوهشی درباره پیامدهای تحریم در نظام سلامت ایران بود. روش ‌کار: پژوهش در دو مرحله‌ی متوالی انجام شد. در مرحله اول با مطالعه کیفی، پرسش‌های پژوهشی پیامدهای تحریم در نظام سلامت ایران از دیدگاه صاحبنظران استخراج شد. داده‌ها با 10 مصاحبه نیمه‌ساختارمند جمع‌آوری و با کمک نرم‌افزار atlas-ti به روش تحلیل محتوای سطحی تحلیل شد. در مرحله دوم، یک مطالعه مرور حیطه‌ای برای شناسایی شواهد موجود مرتبط با پیامدهای تحریم در نظام‌های سلامت انجام شد. جستجو در سه پایگاه اطلاعاتی انگلیسی، غربالگری، استخراج داده‌ها و تحلیل به صورت داستانوار انجام شد. شکاف شواهد با مقایسه بین نیازها و پرسش‌های پژوهشی (یافته‌های مطالعه کیفی) و شواهد موجود (یافته‌های مرور حیطه‌ای) و فهرست کردن پرسش‌هایی که لازم بود برای آنها شواهدی تولید شود، صورت گرفت. یافته‌ها: فهرست 66 پرسش پژوهشی شناسایی شد که در 5 طبقه و 18 زیرطبقه سازماندهی شد. تحلیل یافته‌های 49 مقاله وارده به مرور نشان داد شواهد موجود پیامدهای تحریم بر اهداف و کارکردهای نظام سلامت، تعیین‌کننده‌های زمینه‌ای، وضعیت آموزش و پژوهش سلامت و راهکارهای مقابله با تحریم‌ها را در جهان بررسی کرده‌اند. با توجه به موجود بودن شواهد، مهم‌ترین پرسش‌های پژوهشی درباره پیامدهای‌ تحریم در ایران در 32 مورد خلاصه شد. نتیجه‌گیری: انجام مطالعه‌های بیشتر در مورد تاثیر تحریم بر پاسخگویی، حکمرانی، زیرساخت‌ها، منابع انسانی، نظام اطلاعات سلامت و ارایه چارچوب پاسخ موثر نظام سلامت پیشنهاد می‌شود.

exploring evidence gaps in sanction’s impact on iran's health system

background: economic sanctions have had adverse effects on the health of iranians, leading to financial difficulties and negative impacts on the availability and preparedness of health facilities. considering the limitations of the existing researches about the impact of sanctions in the health system, this study aimed to identify evidence gaps in sanction’s impacts in iran’s health system.methods: the research consisted of two phases: the first was a qualitative study involving 10 semi-structured interviews with key informants to identify the research needs related to the impacts of sanctions on iran’s health system. data were analyzed using atlas-ti software and content analysis. the second phase was a scoping review aimed to gathering existing evidence about the impacts of sanctions on health systems, utilizing targeted keywords across three english databases. the process included searching, screening,و extracting and analyzing data narratively. finally, a comparison of research needs and existing evidence revealed gaps, leading to the formulation of questions for future researchresults: we identified 66 research questions which organized into 5 main categories and 18 subcategories. our review of 49 articles highlighted the impact of sanctions on iran’s health system, including its goals, functions, contextual determinants, health education, research, and coping strategies. notably, we synthesized the most critical research questions into 32 key areas.conclusion: further investigations are warranted to assess the impact of sanctions on the responsiveness of the health system, governance, infrastructure, health human resources, and information systems as well as developing a comprehensive framework for the health system’s effective response to sanctions.