طراحی اطلس بهداشت و اجرای مداخلات مراقبت های اولیه بهداشتی برای ارتقای پوشش همگانی سلامت در استان چهارمحال و بختیاری: یک مطالعه تحقیق در نظام سلامت از بهمن 1400 تا بهمن 1402

مقدمه: رویکرد دسترسی به مراقبت‌های اولیه بهداشتی، پوشش همگانی سلامت را تضمین می‌کند. با توجه به اهمیت این رویکرد و برای جبران اثرات پاندمی کووید-19، مجموعه اقداماتی در استان چهارمحال و بختیاری برای افزایش بهره‌مندی و پوشش همگانی سلامت انجام شد. روش کار: این مطالعه گزارشی از نظام سلامت استان چهارمحال و بختیاری در حوزه بهداشت از بهمن 1400 تا بهمن 1402 است. در این دوره، با برنامه‌ریزی عملیاتی، طراحی اطلس بهداشت، ایجاد سیستم یکپارچه پذیرش بر پایه وب به نام سامانه رهاورد و تجمیع صندوق‌ها، ارجاع الکترونیک و لینک به سامانه‌های سطح یک و دو، مداخلاتی طراحی و اجرا شد. 170 شاخص در اطلس بهداشت محاسبه و در ماتریسی برای واحدهای ارائه خدمت رتبه‌بندی و مصورسازی شدند. یافته‌ها: افزایش سالیانه ارائه مراقبت‌های اولیه بهداشتی، خدمات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی بیش از 35 درصد در مقایسه با قبل، افزایش شبکه‌های بهداشت و درمان از 9 به 12، راه‌اندازی 2 مرکز خدمات جامع سلامت شبانه‌روزی، پیاده‌سازی نظام ارجاع و نسخه‌نویسی الکترونیک با بالاترین درصد پوشش در کشور به نسبت جمعیت و کمترین خطا، افزایش 1 درصدی موالید در سال 1402 نسبت به سال قبل، افزایش معنی‌دار درصد قندخون و فشارخون مطلوب و کنترل‌شده، و افزایش خطرسنجی قلبی-عروقی و مراقبت‌ها به بالای 95 درصد از مهمترین یافته‌ها بودند. نتیجه‌گیری: اطلس بهداشت، برای تعیین دقیق وضعیت موجود، طراحی مداخلات، اندازه‌گیری پیشرفت شاخص‌ها و در جهت دستیابی به عدالت در سلامت و بهره‌مندی از خدمات در راستای پوشش همگانی سلامت، کمک‌ کننده است.

designing the health atlas and implementing primary health care interventions to promote universal health coverage: lessons learned from an implementation research in chahrmahal and bakhtiari province- iran, 2022-2024

introduction: the access approach to primary health care ensures universal health coverage. considering its importance and to compensate for the effects of the covid-19 pandemic, a series of measures were taken in chaharmahal and bakhtiari provinces to increase utilization and achieve universal health coverage.methods: this study reports on the actions of the health system in chaharmahal and bakhtiari province in the southwest of iran from 2022 to 2024. with operational planning and the design of the province’s health atlas, the creation of an integrated web-based admission system called rahavard, the pooling of funds, electronic referrals, and links to level one and two systems, interventions were designed and implemented. 170 health indicators were calculated, ranked, and illustrated in a matrix for all service delivery units.results: the annual increase in the provision of primary health care, medical, dental, and laboratory services by more than 35% compared to previous levels, the implementation of a referral system and electronic prescribing, a 1% increase in births compared to the previous year, a significant rise in the percentage of optimal and controlled blood sugar and blood pressure, and an increase in cardiovascular risk assessment and care to above 95% were among the most important findings. conclusion: the health atlas of the province helps to accurately determine the current situation, design interventions, measure the progress of indicators, and achieve equity in health while benefiting from services in line with universal health coverage.