بررسی نسخ آزمایشگاهی از نظر تعداد آزمایش های درخواستی در استان البرز طی سال های 1390 تا 1395

مقدمه‌: پیشرفت در تکنولوژی باعث ارتقای کیفیت و دسترسی به‌موقع به خدمات آزمایشگاهی و از طرفی، افزایش هزینه‌ها شده‌است. هفتاد درصد تصمیم‌گیری‌های بالینی براساس نتایج آزمایشگاهی صورت می‌گیرد. در مدیریت هزینه در نظام سلامت، اهمیت تعداد آزمایش‌های درخواستی در کیفیت سلامت نامشخص است؛ بنابراین هدف مطالعه‌ی حاضر، بررسی نسخ آزمایشگاهی از نظر تعداد آزمایش‌های درخواستی در استان البرز بود.روش کار‌: در مطالعه‌ی توصیفی-تحلیلی حاضر، تعداد آزمایش‌های درخواست‌شده از آزمایشگاه در نسخ بیمه‌های تامین اجتماعی و سلامت استان البرز در فاصله‌ی سال‌های 1390 تا 1395 به‌تفکیک جمع‌آوری و آنالیز شد. در مطالعه‌ی حاضر، تعداد نسخه‌های بررسی‌شده‌ی تامین اجتماعی و سلامت به‌ترتیب 3,846,291 و 1,471,942 بود. یافته‌ها‌: نتایج نشان داد که طی سال‌های 1390 تا 1395‌، تعداد آزمایش‌های درخواست‌شده از آزمایشگاه برای دو بیمه‌ی اصلی تامین اجتماعی و سلامت، که بیش‌ترین جمعیت تحت پوشش را دارند، روندی افزایشی داشته‌است. به‌طوری‌که در سال‌های 1390 و 1395، میانگین تعداد آزمایش درخواستی به‌ازای هر نسخه به‌ترتیب 3.4 و 5.6 بوده‌است. نتیجه‌گیری‌: دلایل مختلفی می‌تواند باعث افزایش درخواست یا تجویز غیر‌منطقی آزمایش‌ها شود؛ در این میان می‌توان به مواردی چون ناآگاهی، تنبلی، ترس، طمع و تقاضای القایی اشاره کرد. در نهایت پیشنهاد می‌گردد با بهره‌گیری از نتایج مطالعه‌ی حاضر و پژوهش‌های مشابه، راهنما و دستورالعملی استاندارد جهت درخواست آزمایش‌ها برای پزشکان تنظیم شود.

survey of medical prescriptions for the number of laboratory tests in 2011-2016 in alborz province, iran

introduction: the advance in technology has improved the quality and timely access to laboratory services, besides increased costs. approximately, 70% of clinical decisions are made based on laboratory results. for cost management in the health system, the role of the number of requested tests is unclear in health quality. therefore, this study aimed to investigate the number of laboratory tests in medical prescriptions in the alborz province of iran.methods: in a descriptive-analytic study, the number of requested laboratory tests was extracted from medical prescriptions issued to the social security organisation and the iranian health insurance in the province of alborz between 2011 and 2016. the data were analyzed by excel.results: the results showed that between 2011 and 2016, the number of laboratory tests issued to the two main health insurance schemes of iran, with the highest population coverage, was increasing. in 2011 and 2016, the average number of tests requested per person was 3.4 and 5.6, respectively.conclusion: the requests for laboratory tests or irrational administrations may increase for various reasons, including lack of knowledge, laziness, fear, greed, and induced demand. it is suggested that standard guidelines be developed using the results of this study and similar studies for requesting laboratory tests by doctors. please cite this article as follows:ghazalibina m, rahati b, khalili n, et al. survey of medical prescriptions for the number of laboratory tests in 2011-2016 in alborz province. hakim health sys res. 2020; 23(2): 221-227.  *corresponding author: department of medical laboratory sciencs, school of paramedical sciences, alborz university of medical sciences, karaj, iran, tel: (+98)2634349803, fax: (+98)2634349802, e-mail: parvizfallah@gmail.com