شاخص های ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت: مرور حیطه ای

مقدمه: نظام تامین مالی سلامت فرآیند جمع آوری، انباشت و مدیریت منابع مالی و خرید خدمات سلامت مورد نیاز مردم با هدف تامین، حفظ و ارتقای سلامتی مردم و حمایت مالی از آنها در مقابل هزینه‌های سلامت است. تامین مالی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کارکردهای نظام سلامت، نقش مهمی در حفظ و ارتقای رفاه مردم جامعه دارد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین شاخص های ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت انجام شد. روش کار: این مطالعه با روش مرور حیطه‌ای در خرداد و تیر 1399 در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. کلیه مقالات منتشر شده در زمینه شاخص های ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت در بازه زمانی اول ژانویه 1975 تا 20 می 2020 میلادی (31 اردیبهشت 1399) در 6 پایگاه داده‌ای جستجو و جمع‌آوری شدند. در نهایت، 79 مقاله با روش تحلیل موضوعی با استفاده از نرم‌افزار 10 maxqda تحلیل شدند.یافته‌ها: 31 شاخص ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت شناسایی شد و در 3 دسته جمع‌آوری منابع مالی، انباشت منابع مالی و خرید خدمات سلامت گروه‌بندی شدند. شاخص‌های درصد پرداخت مستقیم از جیب خانوار از کل هزینه‌های سلامت، درصد خانوارهای مواجه شده با هزینه‌های کمرشکن سلامت، سهم هزینه های سلامت از تولید ناخالص داخلی، هزینه کل سلامت، سهم هزینه‌های سلامت از بودجه عمومی دولت، هزینه‌های فقرزای سلامت، سهم بخش خصوصی از هزینه های سلامت و درصد مشارکت خانوارها در تامین مالی سلامت پرتکرارترین شاخص‌های ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت بودند.نتیجه‌گیری: میزان جذب و مدیریت منابع مالی، تسهیم ریسک، کارایی، عدالت و پایداری از معیارهای مهم ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت هستند. استفاده از شاخص‌ها برای ارزشیابی نظام تامین مالی سلامت ضروری است.

health financing system indicators: a scoping review

introduction: health system financing is the process of collecting,  pooling, and managing financial resources for purchasing healthcare services needed by the society in order to promote, restore, or maintain their health, while financially protecting them against health costs. financing, as one of the most important functions of the health system, plays an important role in achieving universal health coverage. therefore, this study aimed to identify indicators for measuring health system financing.methodology: following a scoping review approach, we systematically searched six databases to identify relevant documents for the period of january 1, 1975, to may 20, 2020. a total of 79 documents were reviewed and analyzed using maxqda software.results: overall, 31 health financing indicators were identified, which were categorized into three categories of collecting financial resources, pooling financial resources, and purchasing healthcare services. out-of-pocket health expenditures, catastrophic health expenditures, total health expenditure as a percentage of gross domestic product, global health spending, general government expenditure on health, medical impoverishment, domestic private health expenditure, and household financial contribution were the most frequently used health financing indicators.conclusion: adequacy of financial resources, risk sharing, efficiency, equity, and sustainability are important criteria for evaluating the health financing system. the use of indicators is essential for evaluating the health financing system.please cite this article as follows:mosadeghrad am, tolouei rakhshan sh, afshari a, isfahani p. health financing system indicators: a scoping review. hakim health sys res. 2020;20(3); 353-366.*corresponding author: healthcare services management department, school of public health, zabol university of medical science, zabol, iran. tel: 054322332190 email: p.esfahani@zbmu.ac.ir