حکمرانی در نظام سلامت: یک مرور مفهومی

مقدمه: حکمرانی یکی از کارکردهای مهم مدیریت نظام سلامت است. حکمرانی خوب نظام سلامت منجر به عملکرد بهتر نظام سلامت و در نهایت، دستیابی به نتایج سلامتی بهتر برای مردم جامعه می‌شود. با وجود این، مفهوم حکمرانی در نظام سلامت، مبهم و پیچیده است. بنابراین، هدف این مطالعه تبیین مفهوم حکمرانی نظام سلامت است. روش کار: این پژوهش با روش مرور مفهومی انجام شد. در این پژوهش تمامی مقالات مرتبط با حکمرانی نظام سلامت در پایگاه‌های medline، embase، proquest، scopus، cochrane library و science direct و موتورهای جستجوی google و google scholar جستجو و گردآوری شد. در نهایت، تعداد 95 مقاله انتخاب و با روش تحلیل محتوایی تحلیل شد.    یافته‌ها: حکمرانی نظام سلامت «ایجاد سیستمی شامل ساختارها، فرآیندها، ارزش‌ها، قوانین، اختیارات و قدرت برای مدیریت هدفمند منابع، هماهنگی و هدایت رفتار ذی‌نفعان، تولیت برنامه‌های بهداشتی و درمانی و ارزشیابی عملکرد نظام سلامت با هدف تامین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه» است. سیاست‌گذاری سلامت، برنامه‌ریزی استراتژیک، سازمان‌دهی، تولیت و کنترل عناصر اصلی تشکیل‌دهنده حکمرانی نظام سلامت هستند. عوامل محیطی، سیستم‌های اطلاعات، فرهنگ مناسب، مشارکت و همکاری جامعه و مدیریت منابع بر حکمرانی نظام سلامت تاثیر می‌‎گذارند. حکمرانی نظام سلامت بر اهداف نظام سلامت شامل سلامتی مردم، محافظت مالی و پاسخگویی نظام سلامت اثر می‌گذارد. از شاخص‌های پاسخگویی همچون مشارکت، شفافیت، عدالت، کارآیی، مسئولیت‌پذیری، کنترل فساد، اثربخشی، اخلاق‌محوری، قانون‌مداری و پایداری می‌توان برای ارزشیابی حکمرانی نظام سلامت استفاده کرد در نهایت، مدل و چک‌لیستی برای ارزشیابی حکمرانی نظام سلامت توسعه یافت. نتیجه‌گیری: واژه حکمرانی مفهومی انتزاعی، پیچیده و چندبعدی است که در حال توسعه و تکامل است. تقویت عناصر سیاست‌گذاری سلامت، برنامه‌ریزی استراتژیک، سازمان‌دهی، تولیت و کنترل برای دستیابی به حکمرانی خوب نظام سلامت ضروری است. 

health sys tem governance: a conceptual review

introduction: governance is one of the important functions of health system management. good governance leads to better performance of the health system and ultimately, achieving better health outcomes for the people. nevertheless, the concept of health system governance is ambiguous and complex. therefore, the purpose of this study is to explain the concept of health system governance.methods: this research was conducted using the conceptual review method. all articles related to the health system governance indexed in medline, embase, proquest, scopus, cochrane library and science direct databases and google and google scholar search engines were searched, extracted, and assessed. finally, 95 articles were selected and analyzed by content analysis.results: health system governance is “a system of structures, processes, values, laws, power and authority for effective management of resources, coordination of stakeholders’ behaviors, planning and stewardship of health programs and evaluation of health system performance to promote, restore, and maintain health”. health policy-making, strategic planning, organizing, stewardship and controlling are the main components of the health system governance. environmental factors, information systems, appropriate culture, community participation and cooperation, and resource management influence the governance of the health system. health system governance affects the goals of the health system (i.e. public health, financial protection, and responsiveness). finally, a model and a checklist were developed to evaluate the health system governance.conclusion: health system governance is a complex and multidimensional concept that is evolving. strengthening health policy-making, strategic planning, organizing, stewardship and controlling is essential to achieve good health system governance.please cite this article as follows:khosravi m, mosadeghrad am, arab m. health sys tem governance: a conceptual review. hakim health sys res. 2021; (24.): 35-54.