بررسی اثر تحصیلات بر انواع هزینه‌‌های درمانی خانوارهای شهری، با استفاده از روش میانگین‌گیری مدل بیزینی (bma)

مقدمه‌: گروسمن در زمینه‌ی تقاضای بهداشت و سلامت چنین فرض می‌کند که اعضای خانوار با ترکیب دو نهاده‌ی مراقبت‌های پزشکی و زمان، به تولید کالای سلامتی می‌پردازند و تحصیلات نیز به‌عنوان یک متغیر محیطی، بازده سرمایه‌گذاری در سلامت را افزایش می‌دهد.روش کار‌: در مطالعه‌ی حاضر، با استفاده از داده‌های دوره‌ی 1396-1393 مرکز آمار برای خانوارهای شهری و روش میانگین‌گیری مدل بیزینی (bma)، اثر تحصیلات بر هزینه‌های دارو و محصولات پزشکی، سرپایی، دندان‌پزشکی و روان‌پزشکی مورد برآورد قرار گرفت.یافته‌ها‌: نتایج نشان داد که اثر افزایش تحصیلات بر هزینه‌های سرپایی و دندان‌پزشکی به‌مراتب قوی‌تر از هزینه‌های دارویی است. در مورد هزینه‌های روان‌پزشکی، اثر مذکور تنها برای تحصیلات فوق‌لیسانس و دکتری با‌اهمیت بود. به‌علاوه در اغلب این موارد، تحصیلات همسر اهمیت بیش‌تری نسبت‌به تحصیلات سرپرست مرد داشت. متغیر طبقه‌ی درآمدی، هرچند بیش‌ترین اثر را به‌ترتیب بر هزینه‌های دندان‌پزشکی، سرپایی و دارویی داشت، اما اثر آن بر هزینه‌های روان‌پزشکی، به‌لحاظ احتمال شمول و اندازه‌ی ضریب، بسیار ناچیز بود. لذا، موقعیت بالای تحصیلی و اجتماعی، نقش با‌اهمیت‌تری نسبت‌به درآمد در رجوع بیماران به روان‌پزشکان داشت. بیمه‌ی خانوار، بر مخارج دندان‌پزشکی و روان‌پزشکی تاثیرگذار نبود، اما موجب کاهش هزینه‌های سرپایی و افزایش مخارج دارویی گردید. لذا، بیش‌ترین مخاطره‌ی اخلاقی بیمه‌ها مربوط به هزینه‌های دارویی بود.نتیجه‌گیری‌: تحصیلات بالاتر منجر به افزایش مخارج مراقبت‌های سلامتی و درمانی می‌گردد. بنابراین، با بهبود شرایط تحصیلی برای خانوارهای کم‌درآمد و کم‌سواد، می‌توان به ارتقای سلامت جامعه کمک شایانی نمود تا خانوارها از سطح سلامت بالاتری برخوردار شوند.

Effect of Education Level on Urban Households’ Medical Treatment Spending Using Bayesian Model Averaging (BMA)

Introduction: Grossman’s study on health demand extends the function of household production for health and assumes that households combine medical care and time to produce health. In this study, education as an environmental variable increases the efficiency in health production.Methods: The association between households’ education and family spendings on health care such as outpatient visits, prescription drug, dental care, and mental care in urban families was examined by using the data of the 1393 to 1396 Iranian survey on household incomes and expenses and ‌Bayesian Model Averaging.Results: The results showed that the effect of education on outpatient and dental costs is stronger than on pharmaceutical costs. The effect of education on mental costs is significant only for masters’ and Ph.D. groups. In most of these cases, the wives’ education was more important than the husbands’ education. The income variable affected dental costs more than outpatient costs and prescription drug costs but its impact on mental costs was negligible due to little Posterior inclusion probability and small coefficient. Therefore, high educational and social status has more effects than households’ income on patients’ visits to psychiatrists. Insurance status did not affect dental and psychiatric costs but reduced outpatient spendings and increased prescription drug expenditures. Thus, the most important moral hazard risk of insurance was related to pharmaceutical costs.Conclusion: Higher education leads to increased health care costs. Therefore, by improving the educational conditions for lowincome and loweducated households, community health develops and households become healthier.Please cite this article as follows:Mehrara M, Farshchi M. Effect of education level on urban households’ medical treatment spending using bayesian model averaging (BMA). Hakim Health Sys Res. 2020; 23(1): 130143. *Corresponding Author: Department of Economics, University of Tehran, Tehran, Iran. Tel: (+98)2188004486, Email: mmehrara@ut.ac.ir