موردپژوهی تجربه‌ی تاریخی کاهش آسیب تریاک از طریق زنجیره‌ی تامین تحت‌کنترل در ایران

مقدمه‌: یکی از راه‌های کاهش معضل چندوجهی اعتیاد در جامعه، که عوامل مختلف فردی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در گسترش آن دخالت دارند، کنترل زنجیره‌ی تامین مواد مخدر است. در مطالعه‌ی حاضر، کاهش آسیب تریاک در ایران از طریق کنترل زنجیره‌ی تامین، با‌ عنایت‌ به تجربه‌ی توزیع کوپنی تریاک پیش از انقلاب، مورد‌ بررسی قرار گرفت.روش کار‌: در مطالعه‌ی موردپژوهی حاضر، با استفاده از تکنیک بررسی رویداد‌های بحرانی، مصاحبه‌های نیمه‌ساختار‌یافته با 15 نفر از متخصصین، صاحب‌نظران و تصمیم‌گیران فعلی و اسبق به‌انجام رسید و سپس، به‌دنبال مرور اسناد موجود، کلیه‌ی داده‌ها کدگذاری و دسته‌بندی شد.یافته‌ها‌: یافته‌های حاصل از کدگذاری و مرور اسناد در دو قسمت کلی ارایه شد. نتایج مربوط به سیاست‌ها و فرآیند اجرایی کاهش آسیب پیش ‌از‌ انقلاب شامل وضعیت تریاک از مرحله‌ی فرآوری و کشت تا توزیع و نقاط قوت و ضعف آن و نتایج مربوط به وضعیت کاهش آسیب پس ‌از ‌انقلاب شامل بررسی چالش‌های موجود، اقدامات در‌دست‌اجرا (از‌جمله بنیاد‌های مردم‌نهاد جهت ترک تریاک، کلینیک‌های درمان سوء‌مصرف مواد مخدر و ...) توسط دولت و نقاط قوت و ضعف آن بود.نتیجه‌گیری‌: با‌ توجه ‌به یافته‌های پژوهش حاضر، به‌نظر می‌رسد پیگیری طرح توزیع مواد مخدر دولتی و تکرار تجربه‌ی توزیع تریاک در داروخانه، نسبت‌به وضعیت مراکز ترک‌ اعتیاد کنونی، راهکار مناسب‌تری جهت کاهش آسیب تریاک در جامعه‌ی ایران نباشد.

Case Study of the Historical Experience of Opium Harm Reduction Using Controlled Supply Chain in Iran

Introduction: Drug addiction is a multifactorial problem in which various political, economic, social, and cultural factors are involved. The controlled supply chain of narcotics has been introduced as one of the effective harm reduction solutions. This study aimed to evaluate the supplyoriented intervention for opium harm reduction in Iran with a focus on the historical experience of controlled distribution of opium at drug stores before the 1979 revolution.Methods: In this study, we used a case study method with the Critical Incidence Technique (CIT) in which, we held 15 semistructured facetoface interviews with experts practicing in many related fields of policymaking, regulatory, research, and delivery of substances. The available documents were reviewed and all data were coded and categorized by thematic analysis.Results: After categorizing the codes, the data were divided into two groups :(1) The prerevolutionary harm reduction state, which includes the opium situation from the stage of cultivation to primary and secondary distribution at drug stores, its strengths and weaknesses; and 2) The postrevolutionary harm reduction state, which includes examining the existing challenges, the actions taken by the government so far (including NGOs for harm reduction of opium, addiction treatment clinics, and regulations designed to reduce harm), its strengths and weaknesses, and proposed strategies.Conclusion: According to the results, the redistribution of opium at drug stores like what used to be is not a good remedy to reduce the harm. Desirable results may be obtained by performing some corrections in the current system. Please cite this article as follows:Jelodari A, Sharif Z,Rasekh HR , Yousefi N. Case Study of the historical experience of harm reduction of opium using controlled supply chain. Hakim Health Sys Res. 2020; 23(1): 7485.  *Corresponding Author: School of Pharmacy, Shahid Beheshti University of Medical Sciences,Valiasr Ave, Niayesh Highway, Tehran, Iran. Tel/Fax:  (+98)2188665692. Email: n.yousefi@sbmu.ac.ir