بررسی اثر متغیرهای اجتماعیاقتصادی بر مصرف دخانیات در خانوارهای شهری ایران

مقدمه: برای اتخاذ بهترین راهکارهای کاهش مصرف دخانیات، لازم است عوامل موثر بر مصرف آن شناسایی گردد. از جمله ی این عوامل، متغیرهای اجتماعیاقتصادی است؛ تحقیق حاضر به بررسی تاثیر ویژگی های خانوار و شاخص های توسعه ای محل زندگی بر احتمال مصرف دخانیات در خانوارهای شهری ایران پرداخت. تحقیق حاضر در سال 1396 در دانشگاه تربیت مدرس به انجام رسید.روش کار: روش های مورد استفاده در تحقیق حاضر، روش دومرحله ای هکمن و روش پانل بود و داده های لازم از اطلاعات هزینه و درآمد خانوارهای ایران طی دوره ی 13931383، بانک مرکزی و سال نامه های آماری استخراج شد.یافته ها: نتایج برآورد مدل دومرحله ای هکمن نشان داد که اندازه ی خانوار ارتباط مستقیمی با مصرف دخانیات و تحصیلات سرپرست خانوار و تملک منزل مسکونی ارتباط معکوسی با مصرف آن در خانوار دارد. همچنین، در خانوارهایی که جنسیت سرپرست مرد است، اقدام به مصرف دخانیات احتمال بیشتری دارد. با افزایش هزینه (درآمد) خانوار نیز احتمال تصمیم به مصرف دخانیات افزایش پیدا می کند.همچنین، نتایج برآورد مدل پانل نشان داد که افزایش سرانه ی تولید ناخالص داخلی، قیمت کالاها و خدمات مصرفی و نسبت فارغ التحصیلان دانشگاهی به جمعیت اثر کاهشی بر مصرف دخانیات دارد. همچنین افزایش نسبت مددجویان کمیته امداد، رابطه ی مستقیمی با نسبت خانوارهای درگیر مصرف دخانیات دارد. نتیجه گیری: اجرای سیاست هایی به منظور بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی خانوارها و شاخص های توسعه ای مناطق مختلف کشور، می تواند منجر به کاهش مصرف دخانیات گردد.

The Effect of SocioEconomic Situation on Smoking in Urban Households of Iran

The Effect of SocioEconomic Situation on Smoking in Urban Households of IranMohsen Hasani 1, Bahram Sahabi 1, *, Sajjad Faraji Dizaji 1, Gharaman Abdoli21Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran2Faculty of Economics, Tehran University, Tehran, IranAbstractBackground: To adopt the best strategies to reduce smoking, identifying the factors that affect the use of tobacco is needed. Socioeconomic situation is one of these factors, and this study examines the effect of household characteristics and development indicators of the living area on the probability of smoking in urban households in Iran.Methods: The methods used in this study consisted of Heckman twostep and panel data models. The required data has been extracted from the information of expense and income of Iranian households’ plan during the period of 1383 1393, central bank and statistical yearbooks.Results: Based on the results of the twostep Heckman model, the household size is directly related to smoking and education level of the head of household and home ownership inversely associated with tobacco consumption in the household. Also, in households where the head is male, there is a greater probability of smoking. With increasing household expenses (income), the probability of tobacco consumption increases. Estimated results of the panel model indicates that the increase in GDP per capita, price of consumer goods and services, and the proportion of college graduates in the population has been decreasing the effect on tobacco consumption. In addition, the increase in the ratio of the custodians of the Imam Khomeini Relief Foundation directly related to the proportion of households with tobacco use.Conclusions: Implementing policies to improve the social and economic conditions of households and development indicators in different regions of the country can lead to a reduction in smoking.Keywords: Smoking; Urban Households; Household Characteristics; Development IndicatorsPlease cite this article as follows:Hasani M, Sahabi B, Faraji Dizaji S, Abdoli Gh. The effect of SocioEconomic Situation on smoking in urban households of Iran. Hakim Health Sys Res.2019; 22(2): 112 120.*Corresponding Author: Ph.D. of Economics, Faculty Member, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. Tel: +982182884673, Email: sahabi_b@modares.ac.ir