ارزیابی نظام ارجاع در برنامه پزشک خانواده روستایی با معیار جامعیت مراقبت‌ها

مقدمه: در این پژوهش، نظام ارجاع در برنامه پزشک خانواده با معیار جامعیت مراقبت ها و با استفاده از داده های 17 مرکز بهداشت شهرستان گرگان ارزیابی گردید.روش کار: ابتدا شاخص های نقض نظام ارجاع و ویژگی های برنامه پزشک خانواده برای معیار جامعیت مراقبت ها معرفی شد. سپس رابطه همبستگی رگرسیونی بین متغیر نقض نظام ارجاع و متغیرهای توضیحی جامعیت مراقبت ها با داده های ماهانه و ثبتی مراکز بهداشت گرگان در سال های 1390 و 1391، و مدل داده های ترکیبی با چارچوب مدل خطاتصحیح در نظر گرفته شد. این مدل قابلیت تشخیص تفاوت بین ضرایب روند ماهانه (بلندمدت) و کم تر از یک ماه (کوتاه مدت) را دارد.یافته ها: در روند ماهانه، به ازای 10% افزایش در تعداد پزشک خانواده، نقض نظام ارجاع 4.3% کاهش یافت. در مقابل، اثر 10% افزایش در تعداد پرستار و ماما و خدمات آزمایشگاه تشخیصی ناچیز و به ترتیب حدود 0.2% و 1.5% بود. همچنین اثر خدمات عرضه دارو ناچیز و حدود 2.5% بود. ضریب وزنی پزشک در روند ماهانه نیز بیش از سایر عوامل و حدود 51% به دست آمد.نتیجه گیری: تفاوت برنامه پزشک خانواده با برنامه توسعه شبکه های بهداشتی، در اهمیت جامعیت مراقبت ها با مدیریت پزشک خانواده، خدمات او، و گروه همراهش می باشد. این تفاوت به مفهوم ارتقای سطح مراقبت ها در برنامه پزشک خانواده نسبت به برنامه توسعه شبکه است. تاثیر محدود دستیاران پزشک در مقایسه با خدمات پزشک خانواده در بهبود نظام ارجاع، از جمله مشکلات توسعه نظام سلامت در ایران به شمار می رود.