بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی میرزای نایینی و شهید سیدمحمدباقر صدر

نوشتار حاضر در صدد بررسی تطبیقی اندیشه های سیاسی دو فقیه بر جسته شیعه آیهالله «نایینی» و آیهالله «شهید سیدمحمدباقر صدر» می باشد. در این پژوهش سعی شده است تا وجوه افتراق و اشتراک نظریات آنان تبیین شود. عمده-ترین وجوه اشتراک نظریات سیاسی ایشان در نوع تفسیر از منشا قدرت سیاسی، دفاع از کیان اسلامی و اعتقا د به نقش و اراده مردم در تحقق نظام سیاسی و آرمان های الهی می‌باشد و وجوه افتراق نظریات سیاسی این دو فقیه در موضوعاتی؛ هم‌چون مبنای مشروعیت، ماهیت حکومت، حوزه تصرف و حاکمیت فقها و نوع نگرش حاکم، قابل درک است. نکته مهم این است که علی رغم اشتراکات اساسی در نظریات این دو فقیه، تفاوت دیدگاه آنان قابل چشم‌پوشی نیست، ولی تطبیق این دو نظریه نشان می‌دهد که این تفاوت دیدگاه‌ها متاثر از بحران های عصر آنان بوده است و هر کدام از این اندیشمندان، متاثر از شرایط مکان و بحران‌های خاص زمان خویش، در صدد ارایه راه حلی متفاوت برآمده اند و این امر منجر به تفاوت دیدگاه آنان در نظریه سیاسی شده است.