علل همکاری علمای شیعه با دولت صوفی صفویه

ظهور دراویش صفوی در ایران و تحولات مذهبی پس از آن، جایگاه ویژه ‌ای در تاریخ این مرز و بوم دارد؛ به‌طوری که حتی مستشرقین نیز به بررسی جوانب مختلف آن از ظهور تا سقوطش پرداخته‌ اند. مهم‌ترین ویژگی سلسله صفویه از شاه اسماعیل اول(930-907ق) تا شاه سلطان‌حسین (1135-1105ق)؛ یعنی آخرین پادشاه این سلسله که در مجموع بیش از 200 سال به طول ‌انجامید را می توان در رسمیت‌بخشیدن به مذهب تشیع به‌ عنوان مذهب رسمی کشور دانست که تحت فرمانی از جانب شاه اسماعیل اول، اعلام می‌ شود و بعد از آن فصل جدیدی در تاریخ تحولات ایران به‌وجود می ‌آید.نوشتار حاضر، تحقیقی است به روش کتابخانه‌ای و مطالعه اسنادی که به بررسی علل تعامل و همکاری برخی از علما با دولت صوفی صفویه پرداخته است. مهم‌ترین یافته این تحقیق، درک موقعیت اجتماعی و شرایط زمانی، ثاثیرپذیری از مشی علمای گذشته، نیاز به قوانین شرعی، برون‌رفت از حالت تقیه، ترویج مذهب حقّه تشیع و به‌طور کلی، فضای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه آن روز است که برای تبیین و واکاوی علل همکاری علما با دولت صوفی صفوی، بعد از رسمیت‌بخشیدن به مذهب تشیع توسط شاه اسماعیل صفوی، باید مورد توجه قرار گیرد.