محدودیت‌های مجلس شورای اسلامی در قانونگذاری (موضوع اصل 71 قانون اساسی)

128280مجلس شورای اسلامی‌در مهم‌ترین وظیفه خود؛ یعنی قانونگذاری به مقتضای اصل 71 قانون اساسی، صلاحیت عام دارد و می‌تواند در عموم مسایل، قانون وضع کند. با وجود این، مجلس در انجام این نقش، محدودیت‌هایی دارد که در اصول مختلف قانون اساسی مقرر شده است. از جمله در اصل 72 آمده است: «مجلس شورای اسلامی ‌نمی‌تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی‌کشور یا قانون اساسی، مغایرت داشته باشد...». هدف این تحقیق، بیان این محدودیت‌ها و تبیین چگونگی تقیید این صلاحیت عام بر اساس اصول حقوقی است. روشن است که تبیین این مساله در تعیین مناسبات قوه مقننه با سایر قوا به ویژه قوه مجریه و حل معضلات حقوقیِ نظام سیاسی، بسیار حایز اهمیت است. بر اساس این پژوهش، علی‌رغم صلاحیت عام مجلس شورای اسلامی‌ در امر قانونگذاری، به لحاظ حاکمیت قانون؛ مانند سایر قوا با محدودیت‌هایی مواجه است. منشا این محدودیت‌ها عبارت است از: محدودیت ذاتی اختیارات مجلس در وضع قانون، اصل برتری قانون اساسی، محدودیت ساختاریِ آن و صلاحیت اختصاصی مراجع دیگر برای وضع قانون.