عرفان و راه برون‌رفت از بحران سیاسی در اندیشهسیاسی قطب‌الدین نیریزی

«سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهم ترین و تاثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متاسفانه تا کنون از اندیشه های سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر می رسد یکی از دلایل غفلت از اندیشه‌های سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشه های سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران می پردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از مبانی عرفانی و شرایط اجتماعی دوران صفویان در آخرین سالهای حکومت این خاندان، سنخی از اندیشه سیاسی را عرضه می کند؛ سنخی که دارای دو رکن اساسیِ مبانی دینی و قواعد مبتنی بر حقوق مردم است