تفکیک قوا؛ رویای تقدیس‌شده

تفکیک قوا، نظریه‌ای است که در چند سده اخیر، به یکی از مشهورترین نظریات مطرح در حوزه اندیشه سیاسی، تبدیل شده است تا جایی که در کلام و قلم برخی نویسندگان و مترجمان، رنگی از تقدّس به خود گرفته و معیاری برای ارزش‌گذاری نظامهای سیاسی قلمداد گردیده است. این در حالی است که صرف نظر از چالش‌های کارکردی این نظریه و علی‌رغم تلاشهای صورت گرفته در تکمیل و ترویج آن، همچنان از تناقضات و نواقص تیوریک متعددی، رنج می‌برد. در نوشتار حاضر، نخست به نقد فهم نادرست تفکیک‌گرایان از قدرت و انسان و پس از آن واکاوی خطای تاریخی «مونتسکیو» در مدل‌سازی این نظریه و در نهایت، ناکارآمدی تفکیک قوا در تامین غایات مطلوب نظریه‌پردازان پرداخته شده و تلاش گردیده است، ضرورت پردازش نظریه‌ای جایگزین، مبتنی بر اندیشه‌های بومی و متناسب با اقتضایات حیات نوین جوامع بشری، اثبات گردد.