راه‎کارهای مقاومت منفی در ارتباط با بیگانگان از دیدگاه آیات و روایات

اسلام برای حفظ فرهنگ دینی و هویت جامعه اسلامی، دو راهبرد ایجابی و سلبی (تولّى و تبرّى) را طراحی کرده است. هدف راهبرد نخست، هم بستگى اجتماعی و مقاوم سازی فرهنگ اسلامی از درون و هدف راهبردِ دوم حفظ موجودیت و استقلال آن در برابر عوامل تهدیدکننده بیرونی است. راهبرد سلبی، با راه‎کارهای مثبت و منفی مختلفی عملیاتی می شود و اغلب راه‎کارهای منفی آن مبتنی بر مقاومت منفی است. هدف پژوهش تبیین راه‎کارهای مقاومت منفی و دخالت‎دادن آن در سیاست گذاری های جامعه اسلامی است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد.راه‎کارهای مقاومت منفی از گونه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی تشکیل می شود. از جمله مهم ترین نمونه های آن عبارتند از: تحریم رسانه ها و فراورده‎های فرهنگیِ ضد دینی و غیر اخلاقی، تحریم تشابه فرهنگی و الگوپذیری از بیگانگان و نفی نمادهای فرهنگی آن‎ها، مهاجرت فرهنگی، پایداری تا پای جان، حکم به نجاستِ بت‎پرستان، تحریم ازدواج با مشرکان، عدم تکریم اجتماعی، ایجاد محدودیت‎های اجتماعی و تحریم سلطه اجتماعی بیگانگان، تحریم وابستگی به بیگانگان و جاسوسی برای آن‎ها، تحریم روابط تجاری و نظامیِ تقویت کننده دشمن.

Working Procedures for Passive Resistance in Relations with Foreigners from the Perspective of the Qur’anic verses and Traditions

To preserve the religious culture and the identity of the Islamic society, Islam had developed two approaches: positive and negative, i.e. association (friendship; tawallÁ)) and disassociation (tabarrÁ). The first approach aims to establish social correlation and to consolidate Islamic culture from within and the aim of the second one is to preserve Islamic culture and its independence against any external threatening factors. The negative approach becomes operative through varying positive and negative strategies and almost all negative strategies are based on passive resistance. The aim of this research work is to cast light on the passive resistance strategies and to apply this kind of resistance in the process of policy-making in the Islamic society. The method upon which this research is based is descriptive- analytic.Passive resistance strategies take different cultural, political, social, economic, and military forms. From among the most important forms of passive resistance, one can refer to boycotting media and anti-religious and immoral cultural products, boycotting cultural resemblance, refusing to adopt models from foreigners, rejecting their cultural symbols, cultural migration, building up resistance at any price, issuing judgement on the impurity of the idolators (atheists), forbidding to marry the atheists, showing social disrespect, imposing social restriction, rejecting foreigners’ social dominance, forbidding dependence on foreigners and spying for them, imposing sanctions against trade or military relations with the enemies if these relations may strengthen them.