بررسی ادله فقهی مصونیت دیپلماتیک در کشور اسلامی

مصونیت جانی و مالی ماموران و اماکن دیپلماتیک در کشور پذیرنده، از جمله اصول پذیرفته‌شده در عرف و حقوق بین‌الملل است که سابقه‌ای طولانی در این عرصه دارد. در اسلام نیز نه تنها بر مصونیت‎های دیپلماتیک؛ اعم از ماموران و اماکن، صحه گذاشته شده، بلکه مورد تاکید نیز قرار گرفته است. در این نوشتار، علاوه بر بررسی ادله فقهی مورد استناد برای اثبات اصل مصونیت دیپلماتیک، به قلمرو و محدوده این مصونیت‎ها نیز اشاره خواهد شد. با روش اجتهادی و تحلیل منابع اسلامی، نشان داده شده است اهمیت منصب سفارت و نمایندگی در کشور دیگر و مصالح نهفته در آن، خود دلیلی مستقل بر مصونیت ماموران و اماکن دیپلماتیک است و نیازی به استناد به عقد امان یا عقود معین دیگر برای اثبات چنین مصونیت‎هایی نیست؛ به‎ویژه آن‌که مصونیت ضمانت‌شده در آن عقود و مصونیت دیپلماتیک، از ضوابط متفاوتی برخوردار است. علی‌رغم پذیرش چنین مصونیتی در اسلام، این مصونیت مطلق نیست، بلکه در مواردی که فعالیت‎های ماموران دیپلماتیک، برخلاف وظیفه ذاتی آنان و در جهت سوء استفاده از موقعیت خویش باشد، برداشته خواهد شد.

The Study of Jurisprudential Evidence of Diplomatic Immunity in an Islamic State

Immunity of lives and property and protecting diplomats’ residencies in the host countries, is among the accepted, and longstanding, principles in the international laws. Islam not only confirms but also puts emphasis on diplomatic immunities, including immunities of dignitaries and their residencies. In addition to studying cited jurisprudential evidence to prove the principle of diplomatic immunity, mentions will be made of the domain and limits of the immunities. Drawing upon the analysis of Islamic sources and data gathered from individual reasoning (ijtihÁd), it is shown that the importance of ambassade and those who act as representatives in foreign countries  as well as its inherent interests, is itself an independent evidence of the necessity of preserving the immunity of visiting foreign officials and foreign diplomats and their diplomatic residential areas and there is no need to cite certain pacts made between countries to establish such immunities, specially when such diplomatic immunities, as stipulated in the pacts, are subject to different laws and regulations. In spite of admitting immunities of such kind in Islam, they are not absolute ones. Rather, in some cases when the activities of diplomats, unlike their inherent responsibilities, are oriented towards preserving their own offices and interests, these immunities are lifted.