مبانی فقهی «عزّت»، «حکمت» و «مصلحت» در تعاملات بین المللی دولت اسلامی

مثلث الزامی عزّت، حکمت و مصلحت به عنوان چارچوب و خط ‌مشی حاکم بر تعاملات بین‌المللی دولت اسلامی، از جمله مباحث مطرح در فقه سیاسی است و علی‌رغم تاکیدات فراوان بر آن، مبانی فقهی این سنجه‌ها و تبیین نسبت آن‌ها با هم، چندان هویدا نیست؛ به جهت آن‌که تحقیقی موسّع و یک‌پارچه در این باره صورت نگرفته است! ازاین‌رو، پرسش از مبانی فقهی سنجه‌های عزّت، حکمت و مصلحت و نسبت‌شان با هم در تعاملات بین‌المللی دولت اسلامی، مساله‌ای است که نیازمند کاویدن تا مرحله پاسخی درخور است. با تکیه بر تحلیلِ برآمده از داوری عقل و در پرتو آموزه‌های وحیانی، سنجه‌های مذکور به عنوان بنیادی‌ترین اصول و ضوابط در عرصه تعاملات بین‌المللی، بعد از مبانی نظری و معرفتی اثبات می‌شود و اهمیت و جایگاه اصل عزّت از استواری آن در نوک هِرم و بر پایه دو اصل حکمت و مصلحت حکایت دارد. این تحقیق با هدف شناخت حدود و ثُغور ادله و تبیین و تحلیل مبانی فقهی عزّت، حکمت و مصلحت و گستره دلالی آن انجام شده و نیل به این مَقصد در سایه توصیف و تحلیل گزاره‌های فقهی با گردآوری داده‌های کتاب‌خانه‌ای میسّر است که نتیجه آن، تحلیل مستندات فقهی سنجه‌های مذکور و تبیین نسبت آن‌ها با هم است.

The Jurisprudential Foundations of ‘Dignity’, ‘Wisdom’, and ‘Expediency’ in the International Interactions

Of discussions raised in the political jurisprudence is the obligatory triangle of dignity, wisdom, and expediency as the framework and the policy governing the international interactions of the Islamic state, and despite great emphasis on it, the jurisprudential foundations of these yardsticks and the explanation of the relations between them are not so clear. Since no extensive and integrated research into this subject has been carried out, inquiries about the jurisprudential foundations of the international interactions of the Islamic state is the subject which needs to be explored to the extent that appropriate answers are provided for the unanswered questions. Reliance on the analysis based on the rational judgement and the revealed doctrines, the aforementioned standards as the most fundamental principles and rules in the realm of international interactions together with their theoretical and epistemological principles, are established. The significance and status of the principle of dignity signifies its position at the top of hierarchy as it is based on the principles of wisdom and expediency. The present research has been conducted to cast light on the boundaries of the arguments and on the explanation and analysis of the jurisprudential foundations of dignity, wisdom and expediency and their extensions by signification. This aim can be achieved in light of the description and analysis of the jurisprudential statements through collecting library data which result in the analysis of the jurisprudential documentations of the abovementioned yardsticks and in the explanation of the relation each yardstick has with another one