جایگاه فقهی شفافیت اطلاعات حکومت اسلامی

تبیین جایگاه فقهی شفافیت اطلاعات دولت، محور مطالعات این جستار بوده و به دنبال یافتن پاسخ به این سوال که «اقتضای اصول، قواعد و ادله فقهی پیرامون دسترسی آزاد به اطلاعات دولت چیست؟» این نوشتار به انجام رسید. گرچه در سال‎های اخیر، برخی محققین به موضوع شفافیت در منابع دینی پرداخته‎اند، اما هنوز جوانب این بحث از منظر فقه به شکل کامل روشن نگردیده است و همین امر ضرورت تحقیق فقهی در اطراف این موضوع را روشن می‎سازد. پژوهش پیش رو مبتنی بر فرضیه محدودیت شفافیت اطلاعات حکومت انجام شد و تحقیقات صورت‎گرفته به روش اجتهادی مرسوم در آیات کتمان، مشورت، نهی از منکر و ادای امانت، روایات واردشده پیرامون اظهار علم، مشورت، پرهیز از حضور در مواضع تهمت، شیوه حکومتی امیر المومنین  و ...، سیره عملی معصومین: و قواعد فقهی بر خلاف پیش‎فرض نخست، لزوم شفافیت در معنای موسع را نتیجه داد. در ادامه با عداد استثناءات شفافیت، راه کار فقهی سنجش مرجحات باب تزاحم، به عنوان راه حل تزاحم پیش‎آمده در مصالح و مفاسد متقابل، ارائه گردید.

The Jurisprudential Status of the Islamic Government’s Transparency in Information

This essay seeks to elucidate the jurisprudential status of the Islamic State’s information transparency in order to provide an answer to the question “what do the jurisprudential principles, rules and arguments require regarding free access to the data and information provided by the Islamic State?” Although in recent years some researchers have dealt with the issue of transparency in religious sources, various aspects of the issue have not yet been thoroughly clarified from the jurisprudential perspective. This makes clear the fact that it is essential to make a research into this subject from the jurisprudential point of view.The present research, being based on the thesis of limitation in access to the data provided by the government, has been conducted drawing upon the socalled established individual reasoning – as regards to the Qur’anic verses dealing with concealment, consultation, forbidding the evil, maintaining trust, the traditions regarding acknowledgement of knowledge, avoiding false accusations, the Commander of the Faithful’s way of governance and the practical lifestyle of the Immaculate Imams (peace be upon them) and jurisprudential rules – unlike the first presupposition result in the idea of necessity of transparency in its wider sense. Apart from making a reference to a number of exceptions of transparency, the article goes on to present the jurisprudential strategy for the measurement of preferences between contradicting jurisprudential issues as the solution for the conflict between the interests and whatever which violates the essential values of religion.