ماهیت و کارکرد محبّت در فلسفه سیاسی اسلامی

وجه به «محبت» بمثابه یک مولفه سیاسی اجتماعی را میتوان یکی از نوآوریها و ابداعات علمی در حوزه فلسفه سیاسی مسلمانان عنوان نمود که بگونهای انکارناشدنی با مبانی و ارزشهای دینی ایشان پیوند خورده است. در این میان، موضوعات بسیار زیادی در حوزه محبّت صورت گرفته است که دو مساله ماهیت محبّت و کارکردهای سیاسی اجتماعی آن در مدینه آرمانی مورد نظر ایشان از اهمیت ویژه‎ای برخوردارند. سه اصل حرکت حبّی (ابتنای نظام خلقت بر محبّت)، سریان حبّی (جریان مولفه محبّت در نظام آفرینش) و در نهایت تالیف حبّی (ساخت اجتماع بشری بر پایه محبّت)، مهمترین نظریات فیلسوفان سیاسی مسلمان در خصوص ماهیت محبّت بشمار می‎آید. مهمترین کارکردهای سیاسی اجتماعی محبّت در مدینه فاضله مورد نظر متفکران حوزه فلسفه سیاسی در اسلام را می‎توان در مواردی همچون کمال‎بخشی و سعادت‎آفرینی به جامعه انسانی، پذیرش لباس جایگزینی به‎جای اصل عدالت در مناسبات جامعه انسانی، نقش‎آفرینی بمثابه محور مناسبات میان حاکمان و حکومت‎شوندگان و در نهایت، امکان بهره‎گیری از آن به‎عنوان مصدر و منبع الزام و فراتر از آن، التزام سیاسی، مورد بحث و بررسی قرار داد.

The nature and Function of love (affection) in the Political philosophy of Islam

Attending to love (affection) as a politicosocial component can be regarded as one of the scientific initiatives in the realm of political philosophy of Islam which is unavoidably tied with the religious foundations and values of Muslims.  In the meantime, there have been so many discussions in the field of love among which the two questions of love (affection) and its politicosocial functions in the desired ideal state are of great importance.  The three principles of movement of love (the creation being based on love), penetration of love (the element of love being immanent in the universe) and synthesis of love (constructing society on the basis of love) are considered to be the most important theories of Muslims’ political philosophers on the nature of love (affection).  The most important sociopolitical functions of love in the ideal society (state or place) desired by thinkers in the field of political philosophy in Islam can be discussed in relation to such cases as how love and affection lead human society to perfection and happiness (felicity), how love can be adopted as a ‘substitution’ for the principle of ‘justice’ in relations of human society, how love can play a role in establishing relationship between rulers and the people who are ruled and, last but not least, how one can make use of love as the origin and source of obligation and beyond that, as making political commitment.