بررسی موانع، زمینه‎ها و راهکارهای پارلمانی‎شدن نظام جمهوری اسلامی ایران

در کشورهای دنیا با توجه به شرایط فرهنگی و سوابق تاریخی خود، انواع مختلفی از نظام‎های حکومتی وجود دارد. در نظام‎هایی که اصل تفکیک قوا برقرار است، معمولاً انتخاب مجریان با رای مردم انجام می‎گیرد. ولی در نظام‎های پارلمانی، این قوه مقننه است که مجریان را انتخاب و بر کار آنها نظارت می‎کند. نظام نیمه‎ریاستی نیمه‎پارلمانی جمهوری اسلامی ایران نیز که بعد از بازنگری قانون اساسی سال1368 شروع بکار کرد، بعد از گذشت نزدیک به سه دهه از عمر خود، همانند تمام ساختارهای حکومتی موجود در دنیا، نقاط قوت و ضعف خود را آشکار نموده است. لذا با عنایت به این موضوع که نظام نیمه‎ریاستی نیمه‎پارلمانی کنونی در برخی مواقع با مشکلاتی مواجه بوده، چند سال است که موضوع پارلمانی‎شدن جمهوری اسلامی ایران به بحثی جدی میان صاحبنظران تبدیل گشته است؛ بطوری که عده‎ای از آنها عمل‎کردن به قوانین موجود و اصلاح رفتارهای شخصی را دلیلی برای برون‎رفت از این مشکلات عنوان کرده‎اند و دسته‎ای دیگر تغییر ساختار و حرکت به سمت نظام پارلمانی را مطلوب می‎دانند. لذا در این نوشتار برآنیم تا با ذکر ادله موافقین و مخالفین و نقد و تحلیل آنها به بیان خصوصیات نظام پارلمانی مذکور بپردازیم و ضمن بیان آسیب‎ها و موانع این تغییر وضعیت، اثبات نماییم که این امر موجب همگنی بیشتر در ساختار نظام شده و توازن قدرت را به نحو مطلوب‎تر به ارمغان می‎آورد.