مبانی نظام دادرسی کیفری از دیدگاه اسلام و حقوق موضوعه ایران

از دیرباز سه نوع شیوه و نظام دادرسی در محاکم کیفری، مرسوم و رایج بوده است. سه نظام اتهامی، تفتیشی و مختلط به ترتیب تاریخی، تشکیل و مبنای عمل محاکم کیفری قرار گرفتند. هر یک از نظامهای فوق که متاخر بر دیگری است، برای اصلاح نواقص و ایرادهای نظام ماقبل خود ایجاد شد. در این پژوهش، پس از بررسی هر یک از سه نظام مذکور(و شناخت ویژگیهای هر یک) به بررسی دو نظام دادرسی کیفری اسلام و ایران پرداخته ایم. با رجوع به آیات و روایات مربوط به دادرسی کیفری و محاکمه جزایی و همچنین آرا و نظرات فقهای هشت مذهب رایج اسلامی، ویژگیهای اصلی نظام اسلامی را استخراج و با ویژگیهای سه نظام فوق مقایسه نموده ایم و در نهایت نیز بیان نموده ایم که نظام اسلامی با کدام‌یک از نظامهای فوق تقارب بیشتر و یا احتمالاً تطابق دارد. همچنین عمل مشابهی را در مورد نظام دادرسی کیفری ایران صورت داده ایم و این بار با رجوع به مواد قانونی و نظریات حقوقدانان برجسته به کشف ویژگیهای این نظام پرداخته و در پایان تطابق آن را با یکی از این سه نظام مورد بررسی قرار داده ایم. می‌توان چند پرسش اساسی برای این مقاله در نظر گرفت:1.نظام دادرسی اتهامی، تفتیشی و مختلط چه ویژگیهایی دارند؟ 2.ویژگیهای اصلی نظام دادرسی اسلامی و ایران چیست؟ 3.نظام دادرسی کیفری اسلام و ایران به کدام‌یک از نظامهای سه گانه دادرسی قرابت بیشتری دارد؟