پژوهشی در رشوه و اخذ اجرت از متحاکمین از دیدگاه مذاهب اسلامی

رشوه به عنوان یکی از کسبهای حرام در فقه مذاهب اسلامی، از دیدگاه قرآن، سنّت و اجماع، عملی نامشروع و مذموم شناخته شده است. متیقّن از رشوه آن چیزی است که راشی به مرتشی اعطا می‌کند با این هدف که مرتشی به باطل و نه به حق، به نفع راشی عمل نماید. مطابق با ادله معتبر لفظی و لبّی، رشوه منحصر در موارد قضایی نبوده، بلکه در موارد غیرقضایی هم جریان پیدا می‌کند.اخذ اجرت قاضی از متحاکمین نیز عنوان دیگری است که در ذیل بحث از اخذ اجرت بر واجبات، به طور خاص مورد بررسی قرار گرفته است. در جواز یا عدم جواز اخذ اجرت بر قضا، از جانب فقیهان اسلامی بحثهایی به تفصیل صورت گرفته که در مجموع، سه نظریّه حرمت، جواز و تفصیل در این باره مطرح شده است. در این میان، گرچه مشهور فقیهان امامیه و برخی از فقیهان اهل‌سنّت قایل به نظریّه حرمت می‌باشند، اما ادلّه این دسته از فقها، به طور کلی مورد مناقشه واقع شده و در نتیجه، قول به جواز از اتقان بیشتری برخوردار است.