بازپژوهی زیرساختهای نظریِ تکفیر در رساله «فیصل التفرقه»

در سیر فکری امام محمد غزالی، با چند تلقی پر ماجرا رو به رو هستیم که تلاقی معماگونه ای دارند؛ گشاد دستی در تکفیر و تفسیق فلاسفه و باطنیه از یکسو و تنگ گرفتن بر تکفیرگران متعصب از سوی دیگر، از جمله این تلاقیها است. غزالی بر خلاف آنچه در تهافت الفلاسفه نگاشت، در رساله «فیصل التفرقه بین الاسلام و الزندقه»، بازپژوهیِ زیرساختهای مفهومی و مصداقی مسیله کفر و توسیع وجوهات ماجا به النبی(ص) و تبیین قانون تاویل را پی گرفت تا پدیده تکفیر را در مسیری پر پیچ و خم درانداخته و بر فرهنگ تکفیر خیز و کافرجوی زمانه خویش، نقدی روش شناختی زند. مقاله حاضر حاوی تاملاتی انتقادی بر انگیزه، روش و نگرش امام غزالی در این رساله است.