چگونگی تاویل کنایه‌های قرآنی از منظر علامه طباطبایی با نگاهی به آراء دیگر مفسران (مطالعه موردی: کشاف، انوار التنزیل، مجمع البیان، جوامع الجامع و التحریر و التنویر)

یک اثر ادبی و یا حتی گفتار عادی با دربرداشتن کنایه، مخاطب را به دقت و ظرافت در کشف و برداشت زیبا و دقیق‌‌ترین معنی از آن وا می‌دارد و بدین ترتیب، مجال تعامل‌‌پذیری را فراهم می‌آورد. قرآن کریم نیز با عنایت به همین کارکرد، گاهی مقصود خود را به زبان کنایه بیان داشته است تا با دعوت ضمنی شنونده به تامل، گیرایی و پویایی کلام خود را نیز حفظ کرده باشد. نوشتار حاضر اهتمام ورزیده است تا در مرحله اول، با تبیین دقت نظر علامه طباطبایی در پژوهش قرائن کاشفه و برداشت معانی از کنایات قرآنی، مهارت و ظرافت اندیشه وی را به نمایش بگذارد و در گام دوم، آرای چند تفسیر گران دیگر یعنی کشاف، انوار التنزیل، مجمع‌البیان، جوامع الجامع و التحریر و التنویر را نیز طرح کند تا بداعت و قوت گفتار المیزان به‌روشنی مشخص شود. دستاوردهای مهم پژوهش حاضر را می‌‌توان در نمایش توانمندی علامه طباطبایی(ره) در درک و تاویل کنایات قرآنی، در نظر داشتن عنصر جمال سیاقی در تاویل هر کنایه و نزدیک داشتن معانی استنباط شده به ساختار لغوی و تعبیری دانست، به‌گونه‌ای که درنهایت، مستنبط علامه طباطبایی را می‌‌توان جامع‌‌ترین برداشت از کنایه‌‌های قرآن کریم دانست.

how to interpret qur’anic allusions from the perspective of allameh tabataba’i, looking at the opinions of other commentators (case study: kashaf, anwar al-tanzil, majma al-bayan, javame al-jame & al-tahrir va al-tanvir)

a literary work or even a normal speech, by including irony, forces the audience to carefully and delicately discover and understand the most beautiful and accurate meaning of it, and thus, it provides the opportunity for interactivity.  the holy qur’an has sometimes expressed its intention in the language of irony with regard to the same function, in order to preserve the catchiness and dynamics of its words by implicitly inviting the listener to reflect. in the first step, the present article has made an effort to show the skill and elegance of allameh tabatabai’s opinion in the research of heuristic proofs and the interpretation of meanings from quranic allusions. al-tanzil, majma al-bayan, javame al-jame, al-tahrir va al-tanvir should also be proposed so that the innovation and power of al-mizan’s speech can be clearly identified. the important achievements of the present research can be seen in showing the capability of allameh tabataba’i (ra) in understanding and interpreting quranic allusions, considering the element of beauty of context in the interpretation of each allusion and keeping the inferred meanings close to the lexical and interpretive structure, so that finally, inferred allameh tabataba’i can be considered the most comprehensive interpretation of the ironies of the holy quran.