امکان‌سنجی تخصیص عمومات استحباب قنوت در فقه امامیه با رویکردی تطبیقی بر مذاهب فقهی اهل‌سنت

یکی از اجزای نماز که در فقه امامیه و اهل‌سنت پیوسته مورد اختلاف بوده قنوت است. فقهای امامیه تا اوایل قرن یازدهم قمری، با تمسک به عمومات روایات، بر استحباب قنوت در همه نمازها اتفاق‌نظر داشتند، اما از آن زمان به بعد، برخی با تمسک به روایت عبدالله بن سنان قائل به عدم استحباب قنوت در نماز شفع شدند. در مقابل، فقهای اهل‌سنت تنها در موارد خاصی قنوت را مشروع می‌دانند. نوشتار حاضر در صدد این است که برای نخستین‌بار با کنارگذاشتن تعصبات مذهبی و با استفاده از منابع معتبر به نقد و بررسی آراء مذاهب مختلف در این زمینه بپردازد. در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفت، با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای، مستندات مذاهب مختلف بررسی گردید و روشن شد که از نگاه فقه امامیه قنوت در همه نمازها از جمله نماز شفع مستحب است و روایت عبدالله بن سنان نمی‌تواند عمومات استحباب قنوت را تخصیص بزند. در فقه اهل‌سنت نیز اثبات شد که قنوت در نماز صبح، نماز وتر و در هنگام نزول بلایا به طور مطلق استحباب دارد و محدودکردن این سه قنوت به برخی موارد دلیل معتبری ندارد.

feasibility study on the specification of the general proofs regarding the acceptance of qunut in imami jurisprudence with an adaptive approach to sunni jurisprudential schools of thought

qunut is one of the components of prayer that has been constantly disputed in imami and sunni jurisprudence. imami jurists until the early eleventh century a.h., relying on the generality of the narrations, unanimously accepted the recommendation of qunut in all prayers, but since then, some jurists predicated on the narration of abdullah ibn sinan believed that qunut is not recommended in prayer. in contrast, sunni jurists only consider qunut legitimate in certain cases. for the first time, the present article seeks to critique the views of different denominations in this field by abandoning religious prejudices and using credible sources. in this descriptive-analytical study, using library data, the documents of different sects were examined and it became clear that from the imami point of view, qunut is recommended in all prayers including the shaf’ prayer and that furthermore, the narration of ‘abdullah ibn sinan cannot specify the generality of the recommendation of qunut. in sunni jurisprudence, it has also been proven that qunut is absolutely recommended without any conditions or exemptions in the morning prayer, the watr prayer, and when disasters occur, and there is no valid reason to limit these three qunut to a few specific cases.