اعتبارسنجی منابع تفسیر اثری از دیدگاه آیت الله معرفت

شناخت منابع معتبر در تفسیر و استفاده از آنها و تشخیص منابع غیرمعتبر و پرهیز از آنها، یکی از مبانی مهم تفسیری محسوب می‌شود که تاثیر به سزایی در فهم روش و نقد اثر تفسیری دارد. در این میان بررسی نظرات محمدهادی معرفت به عنوان یکی از بارزترین شخصیتهای معاصر تقریبی در زمینه علوم قرآنی اهمیت این پژوهش را دوچندان میکند. در این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی و با روش گردآوری اطلاعات، مهم‌ترین منابع معتبر و نیز مهم‌ترین منابع غیرمعتبر از نگاه آیتالله معرفت تبیین و منابع کتاب «التفسیر الاثری الجامع» به عنوان نمونه بحث و بررسی شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که قرآن کریم، روایات تفسیری معصومین و نیز اقوال برخی از صحابه با شروط خاصی از مهم‌ترین منابع معتبر و قابل استفاده در تفسیر اثری است. اسرائیلیات، اغلب روایات مربوط به فضائل السور و خواص السور و نیز برداشتهای ‌صوفی مسلکان از قرآن از جمله مهم‌ترین منابع غیرمعتبر محسوب می‌شوند. در این پژوهش پس از تبیین نظر آیت الله معرفت درباره موارد فوق و نقد و بررسی اقوال و شبهات مختلف، کیفیت و میزان استفاده از این منابع در التفسیر الاثری الجامع بررسی شده است.

The Evaluation of the Resources of Tafsir Al’Athari from the Viewpoint of Ayatollah Marifat

One of the important principles in interpretation is to recognize reliable sources in order to use them and find out which sources are unreliable in order to avoid them; this topic has an important position in methods of the interpretation and criticism of the commentary works. In the current study, the viewpoints of Muhammad Hadi Marifat as one of the most prominent contemporary personalities of interpretation and Quranic sciences are considered. In this paper, which has been written in an analytical descriptive approach and with the method of data collection, we have extracted the most important reliable and unreliable sources from the viewpoint of ayatollah Marifat and have considered the resources of “AlTafsir Al’Athari AlJami‘” as an instance. The research findings indicate that the most important and applicable sources of AlTafsir Al’Athari are the holy Quran , the Infallibles’ interpretive narratives as well as some of the companions’ sayings with specific conditions. The most important unreliable resources are Jewish narratives (Israilliat) and most of the narratives about the virtues of chapters of the Quran and the properties of the chapters as well as the interpretations of the verses of Quran by Sufists. In the present study, the viewpoints of Ayatollah Marifat about the mentioned cases have been clarified, and then various opinions and disagreements about them have been reviewed and examined, and the quality of the application of these resources has been studied in AlTafsir Al’Athari AlJami‘.