مفهوم شناسی جنت در قرآن کریم

در قرآن کریم از انواع مختلفی از جنت نام برده شده که اوصاف و درجات آنها نیز باهم متفاوت است. بررسی اصناف و القاب جنت در قرآن کریم از دیدگاه تفاسیر مهم فریقین و نیز تحلیل مراتب گوناگون آن در قرآن کریم از مهم‌ترین اهداف این مقاله است. براساس یافته‌های این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی به رشته تحریر درآمده است، اوصاف و درجات مطرح شده در قرآن کریم در نهایت جزء یک جنت واحد هستند و تفاوت آنها در تفاوت ایمان و عمل صالح بهشتیان است. در بهشت نظام فعلی برچیده شده و تنها سببی که در آنجا کارگر است، اراده و خواست آدمی است که هرچه بخواهد خدا برایش خلق می‌کند. هرکس مرتبه بالاتری در بهشت دارد، از مراتب پایین‌تر هم بهره‌مند است، ولی هرکس در مرتبه پایین‌تر باشد، از مراتب فوق مرتبه خود، بهره‌ای ندارد. باطن هر نعمت بهشتی، حقیقت اسمی از اسمای الهی است. مقام علیین بالاترین درجه بهشت است که مشابه مقام وسیله است که مقربان الهی در آنجا سکنی دارند. بهشت مانند وجود انسان یک بعد مثالی و ملکوتی و یک بعد مادی و طبیعی دارد. بهشتیان در بهشت، در سلامت و امنیت کامل هستند و با تسبیح و تقدیس الهی به درجات کمال بیشتری نیز نایل می‌شوند.

Conceptology of the Heaven in the Holy Quran

The Holy Quran states about different kinds of heavens, their features and their ranks. Investigating the different kinds and attributes of heavens in the holy Quran from the viewpoints of important Islamic interpretations and their methods of analysis are the crucial aims of this study. According to the results of this paper, through descriptive analytical method, the attributes and ranks of the paradise belong to the same and unique heaven and the differences result from the good deeds and faith of the residents of the heaven. Totally the paradise is the apparition of the deeds of the pious souls, as the faith’s ranks are different, the paradise ranks are different too. All of these blesses and ranks are dedicated to all the believers according to their piety and deeds and will be visualize in paradises (The blessed gardens with abundant trees) or meeting with Allah at the next world. Those who are in upper ranks of the paradise may enjoy the lower ranks too. But those who are in lower ranks may not profit from the upper ranks above all, the paradise is an ideal perfection of inhabitant of paradise and they are pleased of their status and do not want to exit from that kind of blessed and joyous place. The heaven looks like the man has the spiritual and material dimensions. Those magnanimous are everlasting, safe and healthy and reach more excellences through praising the greatness of Allah.