نشانه‌های استرس پس از سانحه در بیماران مبتلا به سرطان و اثربخشی آموزش اختصاصی‌سازی حافظه

زمینه و هدف: تشخیص سرطان ضربه‌ای غافلگیرکننده (تروماتیک) و رویدادی تهدیدکننده برای فرد مبتلاست و در حوزه‌های مختلف فردی، اجتماعی، شغلی و بین‌فردی عملکرد او را دچار چالش می‌کند. در پژوهش حاضر آموزش اختصاصی‌سازی حافظه به‌عنوان مداخله‌ای کوتاه‌مدت، کم‌هزینه و با تجارب بالینی کارآمد، انتخاب شده تا اثربخشی آن بر علائم استرس پس از سانحه بیماران سرطانی بررسی می‌شود. روش بررسی: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و نحوه گردآوری اطلاعات شبه‌تجربی است. از جامعه آماری، تمامی بیماران دارای تشخیص قطعی سرطان مراجعه‌کننده به بیمارستان‌های تهران در سال 1400، با روش نمونه‌گیری دردسترس، 60 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه 30 نفره جایگزین ‌شدند؛ گروه اول مداخله، آموزش اختصاصی‌سازی حافظه 6 جلسه‌ای دریافت کردند و گروه دوم به‌عنوان گروه کنترل درنظر گرفته شد. داده‌ها به روش اندازه‌گیری مکرر با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، فهرست اختلال استرس پس از آسیب جمع‌آوری و با استفاده از spss و به روش تحلیل واریانس آمیخته، تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در گروه آموزش اختصاصی‌سازی حافظه در علائم استرس پس از سانحه اثر اصلی گروه (0.502=ƞ2، 0.01>p، 58.56=f) و اثر اصلی زمان (0.912=ƞ2، p<0.01، 579.89=f معنادار است؛ یعنی بین دو گروه، تفاوت معناداری وجود دارد و تغییرات میانگین نمرات از مرحله پیش‌آزمون به پس‌آزمون و پیگیری، معنادار است. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از اثربخشی آموزش اختصاصی‌سازی حافظه در کاهش علائم استرس پس از سانحه در بیماران مبتلا به سرطان بود.

effect of memory specificity training on posttraumatic stress disorder of patients with cancer

background and objectives: diagnosis with cancer is a traumatic event for the affected person and challenges them in various individual, social, occupational and interpersonal fields. the present study aims to assess the effect of memory specificity training (mest) on posttraumatic stress disorder (ptsd) of patients with cancer.methods: this is a quasi-experiment study with a pre-test/post-test/follow-up design. the study population consists of all patients with cancer referred to hospitals and medical centers in tehran, iran. of these, 60 patients were selected by a convenience sampling method. they were randomly divided into intervention (n=30) and control (n=30) groups. the intervention group received mest at 6 sessions, each for 90 minutes. patients’ demographic data were recorded using a semi-structured interview. they completed the ptsd checklist for dsm-5 (pcl-5). collected data were analyzed using the mixed analysis of variance in spss v. 24 software. results: the main effect of group (f=58.56, p<0.01, η2=0.502) and time (f=579.89, p<0.01, η2=0.912) on total pcl-5 score were significant in the intervention group compared to the control group. the differences from the pretest phase to the posttest and follow-up phases were significant. conclusion: the mest is effective in reducing ptsd symptoms of patients with cancer.keywords: posttraumatic stress, cancer, memory specificity training.