بررسی الگوی خواب‌بیداری در نوجوانان ناحیه مکران استان سیستان و بلوچستان

زمینه و هدف: خواب یک فرایند پیچیده زیستی است و بی‌خوابی اولیه یکی از شایع‌ترین مشکلات شناخته‌شده بین جوانان محسوب می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی خواب‌بیداری در نوجوانان ناحیه مکران استان سیستان و بلوچستان در سال 1400 انجام شد. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی، 530 نفر از دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در منطقه مکران استان سیستان و بلوچستان (3 شهرستان اصلی سراوان، ایرانشهر و چابهار) در سال‌های 1398 تا 1400 به‌صورت نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه صبحگاهی‌شامگاهی، استفاده شد. داده‌ها با آزمون‌های تی‌تست مستقل و آنووا بررسی و با نرم‌افزار spss نسخه 21 تجزیه‌‌و‌تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد دانش‌آموزان منطقه مکران سیستان و بلوچستان از‌نظر ریتم شبانه‌روزی معتدل هستند، اما ترجیحات خواب در این دانش‌آموزان گزارش شده که بین پسران نسبت به دختران شایع‌تر است. الگوی انتخابی دانش‌آموزان در شهرهای ایرانشهر، سراوان و چابهار ترجیحات خواب بوده است. میانگین ترجیحات بیداری، ترجیحات خواب و ترجیحات عملکرد بهینه در دانش‌آموزان ایرانشهر پایین‌تر از دانش‌آموزان شهرستان‌های سراوان و چابهار بود. نتیجه‌گیری: بر‌اساس یافته‌های پژوهش، الگوی خواب‌بیداری دانش‌آموزان در وضعیت معتدل قرار دارد و کل دانش‌آموزان الگوی ترجیح خواب را بر دیگر الگوها ترجیح داده‌اند؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود ریتم‌های شبانه‌روزی در دانش‌آموزان بررسی و اقدامات لازم برای آگاه‌سازی والدین انجام شود و بهتر است از برنامه مدرسه و منزل برای خواب هماهنگ شود.

sleep-wake pattern of adolescents in makran region of sistan and baluchestan province, iran

background and objectives: sleep is a complex biological process. early insomnia is one of the most common problems among young people. this study aims to investigate the sleep-wake pattern of adolescents in makran region of sistan and baluchestan province, iranmethods: in this descriptive study, 530 high school students in makran region of sistan baluchestan province (three main cities of saravan, iranshahr, chabahar) in the academic year 2019-2021 were selected by a multi-stage sampling method. they completed a demographic form and the morningness-eveningness questionnaire (meq). data were analyzed in spss softwareو version 21 software using independent t-test and anova.results: the students had moderate circadian rhythm, but sleep preferences were reported in these students mostly among boys. the preferred pattern of students in iranshahr, saravan and chabahar cities was the sleep preference. the wake preference, sleep preference, and peak performance preference of students in iranshahr were lower than in saravan and chabahar cities.conclusion: the sleep-wake pattern of adolescent students in makran region of sistan baluchestan province is at a moderate level, and all students prefer the sleep pattern over other patterns. it is recommended that the circadian rhythms of these students should be investigated and the necessary measures should be taken to inform their parents and adjust the school and home schedule so that the students have better sleep.