تاثیر مصرف طولانی‌مدت آسپارتام بر هیستومورفومتری، هیستوشیمی و بیان ژن‌های p53 ،bcl-2 و caspase-3 در تخمدان موش‌های سفید کوچک آزمایشگاهی

زمینه و هدف: آسپارتام یک شیرین‌کننده مصنوعی و غیرمغذی است که به طور گسترده‌ای در محصولات رژیمی، کم‌کالری و همچنین در انواع غذاها، داروها و محصولات بهداشتی استفاده می‌شود. این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات آسپارتام بر تخمدان موش ماده انجام پذیرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 36 سر موش سفید کوچک آزمایشگاهی ماده بالغ به صورت تصادفی به چهار گروه 9 سری تقسیم شدند. سه گروه از گروه‌های فوق به ترتیب آسپارتام را به میزان 40، 80 و 160 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن و یک گروه نیز به عنوان گروه کنترل سرم فیزیولوژی را به صورت خوراکی از طریق گاواژ به مدت 91 روز دریافت کردند. 24 ساعت پس از آخرین تیمار، نمونه‌های خونی و بافتی تخمدان جمع‌آوری و جهت بررسی‌های بیوشیمیایی، هیستومورفولوژی، هیستومورفومتری، هیستوشیمی و بیان ژن‌ استفاده شد. داده‌ها با روش آنالیز واریانس یک‌طرفه و تست توکی و در سطح معنی‌داری 0/05>p تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: در بررسی‌های هیستومورفومتری تخمدان، آسپارتام به میزان 160 میلی‌گرم بر کیلوگرم موجب کاهش معنی‌دار میانگین فولیکول‌های در حال رشد و افزایش معنی‌دار میانگین فولیکول‌های آترزی‌شده و همچنین در مطالعات بیوشیمیایی موجب کاهش معنی‌دار ظرفیت آنتی‌اکسیدانت تام سرم و افزایش معنی‌دار مالون‌دی‌آلدئید نسبت به گروه کنترل شد. در ارتباط با میزان بیان ژن‌های بررسی‌شده، آسپارتام به میزان 160 میلی‌گرم بر کیلوگرم موجب کاهش معنی‌داری در بیان ژن bcl-2 و نیز افزایش معنی‌داری در بیان ژن‌های p53 و caspase-3 در مقایسه با گروه کنترل شد. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد آسپارتام در دوز بالا می‌تواند موجب اثرات منفی بر هیستومورفولوژی، هیستومورفومتری و بیان ژن‌های p53 ،bcl-2 و caspase-3 در تخمدان موش شود.

The Effect of Long-term Exposure to Aspartame on Histomorphometric, Histochemical and Expression of P53, Bcl-2 and Caspase-3 Genes in the Ovaries of Mice

Background and Objectives: Aspartame is a nonnutritive and artificial sweetener which is widely used in diet and low calorie products and also in a variety of foods, drugs and hygiene products. The present study has been conducted in order to evaluation of the effects of aspartame on ovaries in female mice.Methods: In this experimental study, 36 adult female mice were randomly divided into four groups of nine each. For three groups aspartame was administered orally with the doses of 40, 80 and 160 mg/kg.BW respectively, and one group as the control group received normal saline for 91 days by gavage. Also a control group was considered. 24 hours after the last treatment, ovarian tissue and blood samples were collected and used for biochemical, histomorphological, histomorphometric, histochemical and gene expression studies. The obtained data were analyzed using OneWay Analysis of Variance (ANOVA) and Tukey’s test at the significance level of P<0.05.Results: In ovarian histomorphometric studies, aspartame at a dose of 160 mg/kg significantly reduced growing follicles and significantly increased atresia follicles. Also in biochemical studies caused a significant decrease in TAC and a significant increase in MDA compared to control group. In connection with the studied genes, aspartame at a dose of 160 mg/kg caused a significant decrease in the expression of Bcl2 gene and also a significant increase in the expression of P53 and Caspase3 genes compared to the control group.Conclusion: It seems that high dose aspartame can cause adverse effects on histomorphology, histomorphometry and expression of P53, Bcl2 and Caspase3 genes in rat ovaries