اثر محافظتی عصاره هیدرواتانولی گل گیاه همیشه بهار بر پارامترهای خونی در موش‌های صحرایی نر درمان‌شده با سیکلوفسفامید

زمینه و هدف: برخی از داروهای مصرفی در شیمی‌درمانی در بافت خون‌ساز اثرات تخریبی به جا می‌گذارند. سیکلوفسفامید، از‌جمله داروهای مصرفی در گروهی از سرطان‌های بدخیم است که عوارض جانبی مخرب بر بافت خون‌ساز مغز استخوان‌ها دارد. گیاهان دارویی به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی خود بر بافت مغز استخوان اثر حفاظتی دارند. هدف از این مطالعه تجربی، بررسی اثرات حفاظتی عصاره گل گیاه همیشه بهار بر پارامترهای خونی در موش‌های صحرایی نر تیمارشده با سیکلوفسفامید است. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 35 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی 220200 گرم استفاده شد. موش‌ها در پنج گروه هفت سری به‌طور تصادفی تقسیم شدند: کنترل (روزانه 0.5 میلی‌لیتر نرمال سالین)، گروه آزمایش (سیکلوفسفامید، پانزده میلی‌گرم بر کیلو‌گرم وزن بدن)، گروه کنترل مثبت (روزانه ششصد میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره گل گیاه همیشه بهار)، تیمار 1 (سیکلوفسفامید‌+‌عصاره گل گیاه همیشه بهار سیصد میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه) و تیمار 2 (سیکلوفسفامید‌+‌عصاره گل گیاه همیشه بهار ششصد میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه). سیکلوفسفامید به مدت پانزده روز تجویز شد. تمام تزریقات درون صفاقی انجام شد. در پایان آزمایش، حیوانات توسط کتامین هیدروکلراید‌+‌زایلازین بیهوش شده و خون‌گیری مستقیم از قلب جهت بررسی پارامترهای خونی تهیه شد. نمونه‌های بافت استخوان جناغ از موش‌ها جهت مطالعات هیستولوژیکی نیز تهیه و در فرمالین 10 درصد قرارگرفت. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه و تست توکی ارزیابی شدند. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که سیکلوفسفامید اثرات کاهش‌دهندگی معناداری در تعداد گلبول‌های قرمز و گلبول‌های سفید، پلاکت‌ها، هموگلوبین و هماتوکریت در موش‌ها دارد. استفاده از عصاره گل گیاه همیشه بهار از اثرات مخرب سیکلوفسفامید بر بافت خون‌ساز جلوگیری کرد. نتیجه‌گیری: مصرف عصاره هیدرواتانولی گل گیاه همیشه بهار می‌تواند‌ اثرات محافظتی بر بافت خون‌ساز مغز استخوان اعمال کند و مانع اثرات توکسیک سیکلوفسفامید بر آن می‌شود.

Study of Protective Effects of Calendula Officinalis L. Hydrethanolic Extract on Blood Parameters in Wistar Rats Treated With Cyclophosphamide

Background and Objectives: Some of drugs which used in chemotherapy have destructive effects on hemopoetic tissue. Cyclophosphamid is a drug for malignant cancers treatment with subversion effects on blood hemopoetic bone marrow. Medicinal plants with antioxidant effects have antiinflammatory and protective effects on bone marrow tissue. The aim of this study is to investigate of protective effect of Calendula officinalis L. hydrethanolic extract (CHE) on boold parameters in Wistar male rats induced with cyclophosphamide.Methods: In this experimental study 35 male Wistar rats (200220 g) were divided in 5 groups(n=7): control (0.5 ml salin normal), Cyclophosphamide (15 mg/kg), positive control 600 mg/kg, CHE), treatment 1 (Cyclophosphamide 15 mg/kg‌+300 mg/kg, CHE) and treatment 2 (Cyclophosphamide 15mg/kg +600 mg/kg, CHE). All injections were done interaperituneally and the experiments were done for 15 days. At the end of expriments all animals were anesthetized (ketamine hydrochlorids, 50mg/kg+xylasine hydrochloride 10 mg/kg) and blood samples and sternum bone tissue (fixed in 10% formaldehyde) were collected. All data were evaluated statistically by ANOVA and Tukey rsquo;s method.Results: The results of this study were showed that cyclophosphamide has reduce effects on blood parameters (RBC, WBC, PL, Hb, Hct, MCV,MCH, MCHC) compare with control group significantly. CHE can protect and inhibite of cyclophosphamide damage effects on blood hemopoetic tissue.Conclusion: The use of CHE is able to protect of blood hemopoetic tissue in bone marrow and prohihite of cyclophosphamide effects.