تاثیر برنامه حمایتی ارتقای سلامت بر کیفیت زندگی بیماران دیابت نوع 2

دیابت یکی از شایعترین ترین بیماری های مزمن است که سلامت جامعه را در سراسر جهان تهدید می کند. فدراسیون دیابت بین المللی اخیرا گزارش کرده که شیوع دیابت با بیش از 70% رشد در کشورهای با درآمد پایین تا متوسط ،از 415 میلیون از سال 2017 به 642 میلیون تا سال 2040خواهد رسید(1,2). از طرف دیگر میانگین شیوع آن در بزرگسالان 8/8% بوده و بر طبق آمار از هر 5 ایرانی ، یکی از آنها مبتلا به دیابت هستند و یا ریسک بالا برای ابتلا به دیابت دارند بنابراین برنامه های پیشگیری برای کاهش سرعت آن بسیار مهم است(1). دیابت ملیتوس جزو سومین بیماری های غیر عفونی بعد از بیماری های قلبی - عروقی و کانسر ها در جهان است و90 95 % کل موارد دیابت را تشکیل می دهد(3). افرادی که دیابت نوع دو دارند معمولا دیر متوجه بیماری خود می شوند و دچار عوارض عروقی خواهند شد.دیابت عامل اصلی نارسایی کلیه ، کوری ، قطع عضو و همچنین علت اصلی بیماری قلبی و سکته مغزی است(4). عوارض بالا و جبران ناپذیر دیابت بتاثیرات قابل توجهی بر ابعاد مختلف کیفیت زندگی از جمله جسمی و روحی روانی ، و اجتماعی ، این بیماران می گذارد(5) . سبک زندگی غلط زمینه ساز بیماری های مختلف از جمله دیابت می گردد و در نتیجه منجر به کاهش کیفیت زندگی بیماران می شود (6). بنابراین تغییر درسبک زندگی مانند عادت های غذایی ، فعالیت های بدنی مانند پیاده روی و ورزش ، می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را به شدت کاهش دهد و یا در صورت بیمار شدن باعث کنترل بیماری و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی می شود(7). برای بهبود کیفیت زندگی در این بیماران بایستی طبق برنامه درمانی مناسب ، این بیماری راکنترل نمود . کنترل دیابت 5 جزء دارد که شامل : درمان تغذیه ای ، ورزش ، پایش ، درمان دارویی و آموزش می باشد. جهت کنترل دیابت باید بیمار مدام پایش شود و برنامه درمانی مبتنی بر بیمار توسط متخصصین بهداشت اعمال شود. گرچه تیم مراقبت سلامت ، درمان را جهت می دهد ، اما در اصل بیمار است که باید رژیم پیچیده درمانی را اداره کند (4). پایین بودن کیفیت زندگی بیماران به دلیل محدودیت در مصرف مواد غذایی ، کنترل وزن ، مصرف دارو ، کنترل مداوم قند خون و عوارض جسمی - روانی - اجتماعی وتحمیل بار هزینه برای بیمار و خانواده ، به نقش و اهمیت حمایت های آموزشی - عاطفی - روانی - اجتماعی در کنترل این بیماری و ارتقای کیفیت زندگی میتوان پی برد. همینطور مطالعات دیگری توسط حیدری و همکاران (2011) ، پروینیان نسب و همکاران (2012) ، عبدالعلی زاده و همکاران (2015)انجام شده است که نقش موثر برنامه حمایتی ارتقای سلامت را در رابطه با بیماری های دیگر تایید کرده اند.بنابراین باید سیاست های مبتنی بر بیمار و شامل پیگیری و حمایت همه جانبه از طرف خانواده ، مراقبین خدمات درمانی و جامعه باشد تا موانع و مشکلات را از سر راه بیمار و خانواده برداشته و سبب ارتقای سلامتی و کیفیت زندگی بیماران شود . که این می تواند از وظایف و نقش های اصلی پرستاران بخصوص پرستاران سلامت جامعه باشد. (8). حفظ و ارتقای سلامتی جامعه باید همیشه در اولویت سیاست گذاران سلامت باشد. این سیاست گذاران می توانند از مدل ها یی که استراتژیهایی برای ارتقای سلامت ارائه داده اند استفاده کنند ودرمرحله بعد تمرکز بیشتر روی استراتژی هایی است که با پیشگیری از بیماری باعث ارتقای سلامت می شوند ، داشته باشند. و باید خصوصیات دموگرافیک ، اپیدمیولوژی ، شرایط اقتصادی - اجتماعی ، ارتباطات وتغییرات زندگی و در نتیجه خطراتی بالقوه را در نظر بگیرند(9) استراتژی به کار برده شده در برنامه حمایتی ارتقای سلامتی ، پیگیری و حمایت همه جانبه وکل نگرانه و مبتنی بر بیمارو بر اساس نیازهای او، توسط پرستار سلامت جامعه می باشد در نتیجه این مطالعه با هدف تعیین تاثیر اجرای برنامه حمایتی ارتقای سلامت بر سطح کیفیت زندگی بیماران دیابت نوع دو انجام شد .

The Effect of Health Promotion Support Program on Quality of Life in Patients With Type 2 Diabetes

Background and Objectives: Diabetics need to improve their lifestyle. They should control and prevent the complications of diabetes to improve their quality of life. This study aimed to investigate the effect of health promotion support programs on the quality of life in patients with type 2 diabetes.Methods: The present study was a quasiclinical trial. A total of 60 people were selected by convenience sampling method and then divided purposefully into intervention (n= 30) and control (n= 30) groups. The health promotion support program was implemented in three stages: review and recognition, support planning, and evaluation. The study data were collected by Demographic and Quality of Life Questionnaire of diabetic patients (DQOLBCI) before and two months after the intervention in the experimental and control groups.Results: The difference between the two groups regarding gender, age, marriage, education, and the job was not significant. The Mean ±SD score of quality of life in the intervention group before the intervention was 46.8 ±8.06 and increased after the intervention to 56.8 ±6.06 (P <0.001). The Mean ±SD score of quality of life in the control group before the intervention was 46.9 ±6.7 and increased after the intervention to 49.7 ±5.6, and this difference was statistically significant (P<0.001). The increase in the quality of life score of the intervention group was 10 units, but it was 2.87 units in the control group. Before the intervention, the difference in the quality of life scores of the two groups was not significant (the independent ttest, P=0.98), but after the intervention, this difference was significant (the independent ttest, P<0.001).Conclusion: The results showed that implementing a health promotion support program effectively improved the quality of life of type 2 diabetic patients. Therefore, it is suggested to be used as an effective method in improving the quality of life of diabetic patients and other chronic diseases.