تبیین تحریک و تسکین رطوبات بدن در طب سنتی ایرانی

زمینه و هدف: یکی از مفاهیم پرکاربرد طب سنتی ایرانی حرکت و سکون رطوبات بدن بوده که تاکنون در هیچ مطالعه ای به طور مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است؛ در این مقاله مطالب طب سنتی ایرانی در مورد این مفهوم بازخوانی و با توجه به پراکندگی مطالب، دسته بندی و استفاده های درمانی آن ذکر شده است.روش بررسی: در این مطالعه به روش کتابخانه ای، مطالب مرتبط با حرکت و سکون رطوبات بدن، از کتب اصلی طب سنتی ایرانی و نیز مقالات علمی اخیر جمع آوری و دسته بندی شد.یافته ها: در منابع طب سنتی، به حرکت و سکون رطوبات بدن به طور پراکنده ذیل اکثر مباحث و سرفصل های طب سنتی ایرانی اشاره شده است. از دلایل مهم تحریک و تسکین رطوبات، می توان تغییرات فصلی، غذاها، داروها و تغییرات جسمی و روانی شدید را نام برد. در منابع موجود نیز به علائمی اشاره شده که به کمک آن ها می توان به حرکت یا سکون رطوبات و یا خلط خاصی پی برد. از طرفی، حرکت یا سکون رطوبت ها که مهم ترین آن ها اخلاط چهارگانه است خود می تواند منجر به نتایج فیزیولوژیک و یا پاتولوژیکی گردد. نتیجه گیری: مقوله فوق الذکر، یکی از پرکاربردترین مفاهیم طب سنتی ایرانی است که تا به حال به طور مستقل در مورد آن بحث نشده است. شناخت دلایل حرکت و سکون رطوبات، علائم، نتایج و عوارض آن، ضمن کمک به شناسایی علل شمار زیادی از بیماری ها، به حفظ سلامتی یا پیشگیری کمک می کند. همچنین با استفاده از این مباحث می توان در درمان بیماری ها و کنترل عوارض درمانی، فعال تر و موثرتر عمل کرد.

Explanation of Movement and Stasis of Body Fluids in Traditional Persian Medicine

Background and Objectives: One of the most commonly used concepts of Iranian Traditional Medicine (ITM) is movement and stasis of the body fluids, which has not yet been independently studied. In this article, ITM contents have been restudied on this concept, and according to the dispersion of the content, classification and its therapeutic benefits have been mentioned. Methods: In this library research study, the contents related to “movement and stasis of the body fluids” have been collected from ITM textbooks and recent academic papers. Results: In the traditional medicine references, movement and stasis of the body fluids has been discussed in a scattered manner under most of the topics and headlines of ITM. Seasonal changes, foods, medications, and severe physical and mental changes can be mentioned as important factors in movement and stasis of the body fluids. In existing literatures, some signs have been noted, which help to understand the movement or stasis of fluids or specific humor. On the other hands, movement or stasis of the fluids, which the most important of them are the four humors, can lead to physiological or pathological outcomes. Conclusion: The aforementioned issue is one of the most widely used concepts in ITM, which has not been scarcely discussed. Understanding the etiology of body fluids movement and stasis, its sign/symptoms, results, and complications, not only help to identify the causes of a large number of diseases, but also can help to maintain health and prevention of diseases. Moreover, this issue can be effectively and actively used in the treatment and control of treatment side effects.