عوامل موثر در انتخاب نوع زایمان در مادران باردار مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت تحت پوشش دانشکده علوم پزشکی ساوه؛کاربردی از مدل اعتقاد بهداشتی

مقدمه و هدف: ازآنجایی ‌که روش سزارین در ایران بیش از استانداردِ توصیه شده سازمان بهداشت جهانی است، کاهش تعداد زایمان سزارین و ترویج زایمان طبیعی در تمام سطوح نظام سلامت کشور مورد توجه سیاست‌گذاران سلامت کشور است. ازاین‌رو، شناسایی عوامل موثر در انتخاب نوع زایمان بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی هدف این مطالعه قرار گرفته است. روش کار: این مطالعه مقطعی تحلیلی در بین 144 مادر باردار در مراکز جامع سلامت شهرستان ساوه در سال 1401 به انجام رسیده است. پرسش‌نامه طراحی شده مبتنی بر سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی (آگاهی، شدت، حساسیت، موانع، منافع، خودکارآمدی درک شده) جهت تعیین باورهای مرتبط با نوع زایمان انتخابی استفاده شد. داده‌های جمع آوری شده توسط نرم‌افزار spss16 آنالیز شدند و سطح معنی‌داری داده‌ها 0.05 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: از 144 نفر شرکت‌کننده در مطالعه 52.08 درصد روش طبیعی و 47.91 درصد سزارین را به‌عنوان روش ترجیحی زایمان خود انتخاب کردند. سازه موانع شناخته شده با میانگین 56.50 بیشترین میانگین را در گروه زایمان سزارین داشت. بر اساس رگرسیون لجستیک انجام شده هر شش سازه مدل اعتقاد بهداشتی در پیش‌بینی نوع زایمان انتخابی زنان تاثیر داشتند و در کل، این مدل قادر به پیش‌بینی 71 درصد از نوع زایمان انتخابی مادران باردار بود. نتیجه‌گیری: متخصصین سلامت می‌توانند با طراحی و اجرای مداخلات آموزشی با هدف بالا بردن سطح آگاهی مادران باردار و هم‌چنین تمرکز بر سازه‌های روان‌شناختی موثر در رفتار، از جمله تقویت خودکارآمدی در زنان و رفع موانع مرتبط با زایمان طبیعی، زایمان‌های سزارین غیرضروری را کاهش دهند. 

factors influencing the choice of delivery method among pregnant women referring to comprehensive health centers affiliated with saveh university of medical sciences: employing the health belief model

introduction and purpose: the caesarean method is used in iran more than the standard rate recommended by the world health organization. reducing the number of caesarean births and promoting natural births at all levels of the country’s health system is a concern of the country’s health policymakers. therefore, the present research aimed to identify the effective factors in selecting the type of delivery based on the health belief model.methods: this analytical cross-sectional study was conducted among 144 pregnant mothers in the comprehensive health centers of saveh, iran. a designed questionnaire based on the constructs of the health belief model (perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits, perceived barriers, and self-efficacy) and knowledge was used to determine the beliefs related to the type of the selected delivery. the collected data was analyzed in spss software (version 16).results: out of 144 individuals, who participated in the study, 52.08% of mothers selected the natural method, and 47.91% chose cesarean as the preferred method of delivery. the structure of perceived barriers, with a mean of 56.50 had the highest mean in the cesarean delivery group. based on the logistic regression, all six constructs of the health belief model had an impact on predicting the type of delivery, and overall, the model, by 71%, could predict the pregnant mothers’ preferred delivery type.conclusion: health professionals can reduce the number of unnecessary cesarean births by designing and implementing educational interventions aimed at raising the level of awareness of pregnant mothers and focusing on psychological structures that are effective in behavior, including strengthening self-efficacy in women and removing obstacles regarding natural childbirth.