آنالیز کمی و کیفی پسماندهای دارویی یک بیمارستان فوق تخصصی در شهر تهران در سال 1396

مقدمه و هدف: بیمارستان ها یکی از مراکز مهم تولید پسماند دارویی هستند. مدیریت ناکارآمد و دفع نامناسب پسماندهای دارویی در اماکن مختلف بهداشتی درمانی موجب بروز معضلات زیست محیطی شده و سلامت انسان ها را تهدید می کند. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف تعیین کمیت و کیفیت پسماندهای دارویی در یک بیمارستان فوق تخصصی در شهر تهران در سال 1396 انجام شد.روش کار: مطالعه توصیفی مقطعی حاضر در یک بیمارستان فوق تخصصی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1396 انجام شد. 19 بخش فعال در این بیمارستان برای نمونه برداری انتخاب شدند. در این پژوهش از شیوه تفکیک اجزای پسماند و توزین استفاده گردید. در نهایت مقدار کل، متوسط سرانه، چگالی و درصد وزنی اجزای پسماند دارویی تعیین شد.یافته ها: بر مبنای یافته ها، میانگین پسماندهای دارویی در بیمارستان مورد بررسی معادل 5/81±60/14 کیلوگرم در روز بود. همچنین سرانه تولید پسماند دارویی، 85 گرم به ازای تخت در روز و چگالی آن معادل 70/26±356/09 کیلوگرم در متر مربع به دست آمد. نتایج آنالیز فیزیکی نیز نشان دادند که حدود 44/34 درصد از ضایعات ویال و آمپول، 4/12 درصد از ضایعات سرنگ، 22/31 درصد از ضایعات باتل و ست سرم و 29/24درصد از ضایعات متفرقه، اجزای پسماندهای دارویی را تشکیل می دهند. شایان ذکر است که حدود 67/25 درصد از ضایعات ویال مربوط به آنتی بیوتیک ها بودند. بر مبنای نتایج آنتی بیوتیک های مروکسان، سفازولین و سیپروفلوکساسین به ترتیب با میزان 19/95، 17/43 و 14/56 درصد بیشترین ضایعات را در میان آنتی بیوتیک ها داشتند. نتیجه گیری: مطابق با نتایج این مطالعه می توان گفت که وجود پسماندهای عادی و عفونی در میان اجزای پسماند دارویی نشان دهنده وجود مشکلاتی در رابطه با تفکیک صحیح پسماند می باشد. تفکیک صحیح پسماندها منجر به حجم کمتر پسماند دارویی شده و هزینه مدیریت آن کاهش می یابد. در این راستا لازم است مسئولان بیمارستان توجه بیشتری به مدیریت این پسماندها داشته باشند.

Qualitative and Quantitative Analyses of Pharmaceutical Wastes in a Specialized Hospital in Tehran, Iran, in 2017

Introduction and purpose: Hospitals are among the major centers in the production of pharmaceutical wastes. Ineffective management and inappropriate disposal of pharmaceutical wastes in various healthcare centers cause environmental problems and threaten human health. Therefore, this study was conducted to determine the composition and amount of the production rate of pharmaceutical wastes in a specialized hospital in Tehran, Iran, in 2017.Methods: This crosssectional study was conducted in a specialized hospital under the supervision of Iran University of Medical Sciences in Tehran in 2017. For waste sampling, 19 active sections were selected in the present study. Method of separating and weighing wastes was used in this study. Finally, the total amount, production per bed, density, and weight percentage of waste components were determined in the present study.Results: According to the results, it was shown that the mean value of waste production was 60.14±5.81 kg/day in the studied hospital. Moreover, the waste production rate per bed was 85g/bed/day, and its density was obtained at 356.99±70.26 kg/m2. Results of physical analysis showed that 44.34% of vial and ampoule lesions, 12.4% of syringe lesions, 22.31% of buttocks and serum sets, and 29.24% of various lesions constituted the components. It should be noted that about 67.25% of vial lesions were related to antibiotics. Based on the findings, meroxan, cefazolin, and ciprofloxacin with 19.95%, 17.43%, and 14.56% were reported as the highest rates among the antibiotics, respectively.Conclusion: According to the obtained results of this study, the presence of householdlike and infectious wastes among the components of pharmaceutical wastes indicated the proper separation. Proper separation of wastes leads to a lower amount of wastes and reduces management costs. In this regard, hospital managers should pay more attention to the management of these wastes.