تحلیل رژیم های تنش در پهنه آذربایجان، شمال باختر ایران

پهنه آذربایجان ناحیه‌ای است در شمال باختری ایران که دارای دگرشکلی و لرزه‌خیزی بالایی می باشد و میان کوهزادهای بزرگ قفقاز در شمال، البرز در خاور و با فاصله از زاگرس در جنوب واقع شده است. در دهه‌ اخیر، افزایش وقوع زلزله و تعدد کانون زلزله در پهنه آذربایجان مانند زمین لرزه‌ی اهر، زمینه را برای تخمین صحیح تغییر رژیم تکتونیکی که با استفاده از وارونگی مکانیسم کانون زلزله‌ها انجام می شود را امکان پذیر می سازد. بدین منظور، داده‌ها‌ی مکانیسم کانونی زمین لرزه‌ها از منابع مختلف از جمله cmt و دیگر منابع جمع‌آوری شد. سپس منطقه‌ی موردنظر به 5 زیرپهنه تقسیم شد. برای هر پهنه، تنسورهای تنش بهینه با استفاده از وارونگی داده‌های مکانیسم کانونی به دست آمد. نتایج تحلیل تنش‌ها نشان می دهد که 2 مرحله‌ شکستگی در منطقه اتفاق افتاده است. فاز اول فشارشی و مربوط به ائوسن می باشد. این فاز روند nesw داشته و باعث ایجاد ساختارهای فشارشی با روند nwse که شامل گسل‌های رانده شمال و جنوب بزکش، راندگی‌های جنوب اهر و قوشه‌داغ شده که همزمان با کوهزایی آلپی می‌باشد. فاز دوم در میوسن با جهت تنش nwse، سبب ایجاد راندگی‌های با روند کلی ns شده و تا زمان حاضر، همین رژیم فعال بوده است. با توجه به تغییرات رژیم‌های تکتونیکی، فلات آذربایجان دارای چرخش پادساعتگرد بوده که در نتیجه حرکت‌های گسل‌های امتدادلغز و فشارش‌های مداوم بلوک ایران مرکزی، حوضه‌ی جنوب کاسپین و زون قفقاز می باشد