فاکتورهای کنترل کننده توزیع عناصر اصلی، فرعی، جزیی و نادر خاکی در نهشته لاتریت داش آغل، شرق بوکان، استان آذربایجان غربی، شمال غرب ایران

نهشته لاتریت داش آغل در فاصله 20 کیلومتری شرق شهرستان بوکان، جنوب استان آذربایجان غربی (شمال غرب ایران) واقع می-باشد. این نهشته به صورت لایه ها و عدسی های منفصل چینه سان در مرز بین دولومیت های سازند الیکا (تریاس) و ماسه سنگ های سازند شمشک (ژوراسیک) توسعه یافته است. مطالعات کانی شناسی نشان می دهند که هماتیت، گوتیت، کایولینیت، کلریت، مونت-موریلونیت، ایلیت، بوهمیت، کوارتز، روتیل و پیریت کانی های اصلی کانسنگ های لاتریتی می باشند. بر اساس داده های شیمیایی، این نهشته به سه تیپ، (1) فریت، (2) فریت کایولینیتی و (3) کایولینیت بوکسیتی قابل تقسیم بندی است. بررسی ضرایب همبستگی و الگوهای توزیع عناصر در یک نیمرخ انتخابی دلالت بر نقش موثر عناصر al و si در توزیع و تمرکز عناصری نظیر cr، sc، ba، cs، ga، hf، nb، ta، th و rees در کانسنگ ها دارد. توزیع ناموزون عناصر نادر خاکی در نیمرخ مورد مطالعه، منشا نابرجا را برای نهشته نشان می دهد. نتایج به دست آمده از مطالعات زمین شیمیایی پیشنهاد می کنند که رفتار عناصر در طی توسعه کانسنگ ها تابعی از عواملی چون تغییر در شیمی محلول های هوازده کننده (ph و eh)، مکانسیم آهن زدایی- آهن زایی، جذب سطحی، روبش توسط اکسیدهای فلزی، شدت لاتریت زایی، حضور در فازهای مقاوم در برابر هوازدگی و تثبیت در فازهای نیومورف می باشد. بررسی های زمین شیمیایی بیش تر ثابت می نمایند که توزیع و تثبیت عناصر نادر خاکی در کانسنگ ها توسط کانی های رسی (کایولینیت، کلریت، مونت موریلونیت و ایلیت)، بوهمیت، روتیل، زیرکن، سریانیت، باستنازیت و زینوتایم صورت گرفته است.