مراحل تشکیل و تکوین کانسار طلای اپی‌ترمال زواریان بر پایه مطالعات سیالات ‌درگیر، جنوب غرب قم، مرکز ایران

کانسار زوّاریان در60 کیلومتری جنوب‌غربی استان قم‌ و در زون زمین‌شناسی ایران‌مرکزی قرار دارد. بر اساس شواهد صحرایی و مطالعات سنگ‌شناسی، کانی‌زایی طلا در سنگ‌های میزبان آندزیت و آندزیت‌بازالتی همراه با دگرسانی آرژیلیکی ‌پیشرفته و آلونیتی‌شدن و به‌صورت رگچه‌های سیلیسی- اکسید‌آهنی صورت گرفته‌ است. داده‌های ژئوشیمیایی نمونه‌های سنگی نشان می‌دهد که عیار متوسط طلا حدود 1/98 ppm است. کانه‌سازی در منطقه به دو شکل هیپوژن شامل کالکوپیریت، مگنتیت، پیریت، گالن، هماتیت وکالکوسیت و کانه‌سازی سوپرژن شامل کالکوسیت، کوولیت، گوتیت، لیمونیت، مالاکیت، کلریت، سریسیت و کائولینیت و سوپرژن صورت گرفته‌ است. مهم‌ترین باطله‌های پرکننده فضای خالی شامل سیلیس و فلدسپار است. همراه با کانه‌سازی طلا دگرسانی‌های سیلیسی، پروپلیتیکی، سریسیتی، کربناتی، آرژیلیکی و آلونیتی‌شدن صورت گرفته ‌است. سیالات‌درگیر کانی‌سازی طلای اپی‌ترمال زواریان شامل فازهای مایع، گاز و جامد هستند. مطالعه سیالات‌ درگیر نشان‌ داد که دمای همگنی آن‌ها بین 138 تا 383 درجه سانتی­گراد و میزان شوری آن‌ها بین 0/87 تا 44/06 درصد وزنی معادل نمک طعام تغییر می‌کند. چگالی سیالات ‌درگیر در دامنه 0/72 تا 1/16 گرم بر سانتی­متر مکعب قرار ‌دارند و حداقل عمق به دام افتادن میانبارهای سیال در محدوده مورد مطالعه حدوداً 900 متر برآورد شده ‌است. نتایج تجزیه سیالات درگیر یک گستره دمایی و شوری متوسط با منشاء ماگمایی اختلاط یافته با سیالات دگرگونی و جوی را برای این سیالات‌گرمابی را نشان‌ می‌دهد. با توجه به ویژگی‌های کانی‌شناسی، بافتی و ساختی کانسنگ، دگرسانی کمرسنگ و داده‌های سیالات درگیر و مقایسه آن با انواع کانسارهای اپی‌ترمال، محدوده زواریان در گروه ذخایر اپی‌ترمال سولفیداسیون بالا قرار ‌می‌گیرد.

the stages of formation and development of epithermal gold deposite in zavarian area based on fluid inclusions study, sw of qom, central iran

zavarian gold deposit is located 60 km southwest of qom and in central iran tectonic zone. the basement rocks of the area include volcanic units of miocene- pliocene (mpb), andesite units of miocene- pliocene (mpan), volcanic- pyroclastic units of miocene- pliocene (mpvp), pyroclastic units of miocene- pliocene and recent alluvium. the plutonic rocks of the area are granodiorite-tonalite. the intruded dykes are subdivided to andesite dikes (dy1) and dacite dike (dy2). the main alterations are advanced argillic, alunitization, propylitic, sericitic and silicification. gold mineralization has been occurred in andesite and dacite dykes. au-mineralization is mostly vein, breccia and replacement type. ore minerals include magnetite, hematite, fe-hydro-oxides, chalcopyrite, pyrite and bornite which are host of au. geochemical data show that the average content of au is1.98ppm. fluid inclusions were investigated in quartz which are associated by ore minerals. these fluid inclusions are generally two-phase of fluid-rich (l + v). the results of analyzes showed that the salinity contents vary between 0.87 to 44.06% nacl. the homogenization temperature varies between 138 and 383 ° c. the data suggest that the hydrothermal fluids which are responsible for mineralization have low to medium temperature and salinity. it is compatible to primary magmatic hydrothermal fluids which have been mixed probably to metamorphic and meteoric fluids. mineralogical, geochemical and fluid inclusions data show that gold mineralization in the area is epithermal high sulfide type.