ارزیابی پارامترهای کیفی و مدل سازی آبخوان دشت دهگلان- استان کردستان

برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و خشکسالی از عوامل افزایش آلودگی و کاهش کیفیت می‌باشد، مدل‌سازی دشت دهگلان با مدل modflow در قالب نرم افزار gms با هدف پیش‌بینی سطح آب و بررسی رابطه تغییرات پتانسیل سطح آب با مقادیر پارامترهای کیفی (ec و tds) انجام شد. شبیه‌سازی برای یک دوره 8 ساله، از مهر 1387 تا بهمن 1394 انجام گردید. مدل مذکور برای مهر 1387 تا مهر 1394 واسنجی و چهار ماه بعد از آن صحت سنجی گردید. نتایج واسنجی در دو حالت ماندگار و غیرماندگار نشان داده که هدایت هیدرولیکی از قسمت جنوب دشت به سمت قسمت میانی و خروجی دشت کمتر شده و آبدهی ویژه نیز در قسمت میانی و شمال دشت نسبت به قسمت‌های دیگر بیشتراست. آزمون آنالیز حساسیت نیز نشان داد که مدل به کاهش هدایت هیدرولیکی و افزایش تغذیه حساسیت بیشتری نشان می‌دهد. اطمینان از توانایی مدل در پیش‌بینی آینده آبخوان ،پیش‌بینی برای 6 سال با فرض ادامه روند کنونی تا سال 1401 انجام شد، در نتیجه پیش‌بینی با در نظر گرفتن اثرات محتمل وارد بر آبخوان با ادامه روند کنونی مدنظر قرار گرفت، با اعمال این روند نشان داد که افزایش افت سطح آب از قسمت‌های شمالی دشت به سمت مرکز و ورودی دشت ادامه خواهد داشت. تغییرات افت سطح آب بر کیفیت آب زیرزمینی در دشت نقشه تغییرات سطح آب و نقشه تغییرات پارامترهای کیفی (ec و tds)، طی 8 سال مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد روند تغییرات کیفی تقریبا در راستای تغییرات سطح آب بوده و در قسمت شمال دشت با ادامه روند افت سطح آب، مقدار پارامترهای کیفی (ec و tds) به دلیل کاهش سطح آب وکاهش تغذیه آبخوان در سال‌های اخیر یافته است. همچنین در قسمت جنوب دشت که چاه بهره‌برداری کم‌تری در آن قرار دارد و ورودی دشت محسوب می‌شود مقدار پارامترهای کیفی کاهش یافته است.

increasing the amount of solutes due to aquifer abstraction by using gms model in dehgolan plain - kurdistan province-iran

due to uncontrolled abstraction of groundwater and drought appearance, are the main factors in increasing deteroation of the quality of groundwater. modeling of dehgolan plain, using modflow by using gms software with the aim of predicting groundwater water levels was attempted. the relationship between water level potential variations and the water quality parameters (ec and tds) was investigated. simulations were performed for a period of 8 years time (october, 2008 to february 2015). the model was calibrated for october, 2008 to october, 2015 and validated for four months. calibration results in both steady and non-staedy states have shown that the hydraulic conductivity decreases in the southern part of the plain. the specific discharge increases in middle and northern parts .sensitivity analysis showed that the model shows more sensitivity to decrease in hydraulic conductivity and increase in recharge. after verifying the model and ensuring the model’s ability to predict the future of the aquifer, the forecast was made for 6 years, assuming the current trend continues until 2022. the possible effects on the aquifer with continuation of the current trend were considered in dehgolan plain. the result showed that the decrease of water level will continue in the northern parts of the plain. the quality parameters map (ec and tds) were evaluated during 8 years. the trend of quality changes is almost similiar with variations in water level and in the northern part of the plain. with the continuation of the trend of water level abstarctions, the amount of quality parameters (ec and tds) will deterioted in recent years. also, in the southern part of the plain, the quality parameters have deterioted.