ارزیابی تغییرات کیفیت آب آشامیدنی دشت ارومیه با استفاده از شاخص تلفیقی کیفیت آّب (iwqi)

عوامل مختلفی در کیفیت آب دخیل هستند که بررسی همه این عوامل به منظور ارزیابی کیفیت آب کار سختی می‌باشد. شاخص-های کیفی ابزاری قدرتمند برای جمع‌بندی و مقایسه کیفیت آب زیرزمینی می‌باشند. تحقیق حاضر به بررسی شاخص تلفیقی کیفیت آب (iwqi) با روش زمین آمار کریجینگ برای دشت ارومیه بین سال‌های 1391 تا 1400 در یک دوره زمانی 10 ساله می-پردازد. پارامترهای فیزیکوشیمیایی شامل اسیدیته (ph)، هدایت الکتریکی (ec)، مواد جامد محلول (tds)؛ و یون‌های کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلر و سولفات برای محاسبه شاخص به‌کار رفته است. برای سال‌های مختلف تعداد 63 نمونه آب زیرزمینی به‌منظور محاسبه شاخص iwqi مورد استفاده قرار گرفت و با سایر شاخص‌ها مانند درصد سدیم و نسبت جذب سدیم (sar) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاکی از این است که بیشتر قسمت‌های دشت ارومیه از لحاظ طبقه‌بندی شاخص iwqi در رده متوسط و خوب قرار دارد. همچنین کیفیت در سال 1383 نسبت به سال‌های قبلی بهتر بوده و نامناسب‌ترین کیفیت مربوط به سال 1398 می‌باشد. بررسی تغییرات مکانی انجام گرفته برای شاخص iwqi نشانگر کیفیت پایین‌تر قسمت‌های جنوبی دشت نسبت به سایر قسمت‌ها، به‌ویژه قسمت میانی دشت می‌باشد. به‌طوری‌که قسمت‌های جنوبی دشت از لحاظ رده‌بندی شاخص iwqi اغلب در رده متوسط بوده، و در سال 1398 با کاهش کیفیت کل دشت، قسمت‌های جنوبی نیز به رده ضعیف کاهش یافته‌اند. قسمت‌های میانی دشت وضعیت بهتری نسبت به سایر مناطق دارند، به‌خصوص در سال 1393 که کیفیت مناطق میانی به رده عالی نیز ارتقا پیدا کرده است. کیفیت قسمت‌های شمالی دشت از لحاظ شاخص iwqi اغلب در رده خوب بوده به‌طوری‌که در برخی سال‌ها به رده متوسط، و در سال 1398 به رده ضعیف تغییر یافته است.

evaluation of drinking water quality variation in urmia plain using integrated water quality index (iwqi)

there are different factors involved in water quality and it’s difficult to study all of these factors to assess water quality. quality indexes are a powerful tool for conclusion and comparison groundwater quality. the current study investigates the integrated water quality index (iwqi) with the kriging geostatistical technique for the urmia plain between 2002 and 2011 over a period of ten years. physicochemical parameters including acidity (ph), electrical conductivity (ec), total dissolved solids (tds), and ions of calcium, magnesium, sodium, potassium, chloride and sulfate have been used to calculate the index. for different years, 63 groundwater samples were used to calculate the iwqi index and compared with other indexes such as %na and sodium adsorption ratio (sar). the results show that most parts of the urmia plain are in the middle and good class in terms of iwqi classification. also, the quality in 2004 is better than previous years and the most unsuitable quality is related to 2010. the study of spatial variations of the iwqi indicates the lower quality of the southern parts of the plain than other parts, especially the center part of the plain. as the southern parts of the plain in terms of iwqi classification is often in the middle class, and in 2010 with the decrease in the quality of the entire plain, the southern parts have also decreased to a lower quality class. the center parts of the plain are in a better condition than other parts, especially in 2004, when the quality of the middle class improved to an excellent level. the quality of the northern parts of the plain in terms of iwqi is often in the good class, so that in some years it has changed to the middle class and in 2010 to the poor class.