سنگ نگاری و زمین شیمی دولومیت های سازند شهبازان و بررسی مرز احتمالی آن با سازند آسماری از دیدگاه ژئوشیمی عنصری (شمال خاوری کوهدشت، جنوب لرستان)

سازند شهبازان (ائوسن میانی تا پسین) از توالی های دولومیتی، سنگ آهک دولومیتی و مارن تشکیل شده است. به منظور بررسی سنگ نگاری و زمین شیمی نهشته های این سازند و تعیین مرز احتمالی آن با سازند آسماری یک برش چینه شناسی به ضخامت 121 متر در شمال خاوری کوهدشت انتخاب گردید. در این برش، سازند شهبازان با سنگ شناسی سنگ آهک و دولومیت به صورت ناپیوسته و هم شیب بر روی سازند آواری کشکان قرار گرفته و مرز بالایی آن توسط کربنات های سازند آسماری به صورت ناپیوستگی فرسایشی پوشیده شده است. مطالعات صحرایی و سنگ نگاری بر روی 90 مقطع نازک رسوبی و مطالعات زمین شیمی بر روی 30 نمونه از سازند دولومیتی شهبازان و 10 نمونه از سازند کربناته آسماری به روش های (eds) و (epma) صورت گرفت. با توجه به داده های سنگ نگاری و زمین شیمی دو گروه از دولومیت ها شناسایی گردید. دولومیت های اولیه (دولومیکرایت ها ) در اندازه های کمتر از 10 میکرون و دولومیت های ثانویه (دولومیکرواسپارایت ها و دولواسپارایت ها) در اندازه های بزرگ تر از 10 میکرون مشاهده شدند. وجود شواهدی مانند تخلخل چشم پرنده ای، لامینه های جلبکی و اینتراکلست ها و نبود کانی های تبخیری در نمونه های مورد مطالعه نشان داد، دولومیت های اولیه در یک مدل جزرومدی تشکیل شده اند، سپس بر اثر تراوش شورابه های کف حوضه ای در پلت فرم کربناته سازند شهبازان دولومیت های ثانویه در یک مدل دیاژنزی دفنی کم عمق تا متوسط گسترش یافته اند. با استفاده از آنالیز عنصری مشخص گردید از دولومیت های اولیه به سمت دولومیت های ثانویه افزایشی در میزان عناصر fe، mg و mn دیده می شود و همزمان میزان عناصر sr، ca و na کاهش پیدا می کند. در مرز احتمالی بین سازندهای شهبازان و آسماری میزان sr، ca، na، sr/mn و ca/mg افزایش و میزان عناصر mn، mg و نسبت mn/ca کاهش نشان می دهد. شواهد ژئوشیمیایی نشان داد تمام دولومیت های مورد مطالعه غیراستوکیومتری می باشند (ca/mg ≥2) و مقادیر بالای عنصر na با میانگین 0/6 درصد وزنی دلالت بر این موضوع دارد.

petrography and geochemistry of shahbazan formation dolomites and investigation of its possible boundary with asmari formation from the elemental geochemistry point of view (northeastern kohdasht, south lorestan)

shahbazan formation (middle to late eocene) consists of dolomite sequences, dolomite limestone and marl. in order to investigate the lithology and geochemistry of the deposits of this formation and determine its possible boundary with the asmari formation, a 121-meter thick stratigraphic section was selected in the northeast of kohdasht. in this section, the shahbazan formation with limestone and dolomite lithology is discontinuously placed on the kashkan clastic formation and its upper border is covered by the carbonates of the asmari formation as an erosional discontinuity. field and petrographic studies were carried out on 90 sedimentary thin sections and geochemical studies on 30 samples from shahbazan dolomite formation and 10 samples from asmari carbonate formation using eds and epma methods. according to petrographic and geochemical data, two groups of dolomites were identified. primary dolomites (dolomicrites) were observed in sizes less than 10 microns and secondary dolomites (dolomicrosparites and dolosparites) in sizes greater than 10 microns. the presence of evidence such as bird’s eye porosity, algal laminae and intraclasts and the absence of evaporite minerals in the studied samples showed that the primary dolomites were formed in a tidal model, then due to seepage of basin floor sediments in the carbonate platform of shahbazan formation, secondary dolomites are spread in a shallow to medium burial diagenesis model. using elemental analysis, it was determined that from the primary dolomites to the secondary dolomites, there is an increase in the amount of fe, mg, and mn elements, and at the same time, the amount of sr, ca, and na elements decreases. in the possible boundary between shahbazan and asmari formations, the amount of sr, ca, na, sr/mn and ca/mg increases, and the amount of mn, mg elements and the ratio of mn/ca decrease. geochemical evidence showed that all the studied dolomites are non-stoichiometric (ca/mg ≥2) and high amounts of na element with an average of 0.6% by weight indicate this issue.