اثر پول الکترونیک و ابزارهای نوین پرداخت بر متغیرهای جمع پولی و نقش بانک‌ ها در تورم و نقدینگی

هدف: سیاست‌ گذاران اقتصادی همواره برای دستیابی به اهداف اقتصادی موردنظر خود از سیاست‌های پولی به‌عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در رشد اقتصادی بهره می‌ برند. از طرفی، ظهور ابزارهای نوین پولی و گسترش استفاده از پول و سیستم‌های پرداخت الکترونیکی می‌ تواند با تاثیر بر عرضه پول، ذخایر بانک‌ها، پایه‌ پولی، سرعت گردش نقدینگی و ضریب فزاینده پولی، اثرگذاری سیاست‌های پولی بر متغیرهای اقتصادی نظیر تورم و رشد اقتصادی را تحت شعاع قرار دهد که در این ‌بین، بانک‌ها نیز با نقشی که در توسعه و گسترش ابزارهای نوین پرداخت دارند، می ‌توانند سیاست‌ ها و متغیرهای کلان اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهند؛ بنابراین، در این مطالعه به بررسی چگونگی تاثیر پول الکترونیک و ابزارهای نوین پرداخت بر متغیرهای جمع پولی با در نظر گرفتن نقش واسط بانک‌ها، پرداخته شده است.روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش، برای بررسی موضوع موردنظر از روش داده‌ های تابلویی، معادلات هم‌زمان، الگوی خود رگرسیون برداری و داده‌ های سال‌های 1370 تا 1398 استفاده شده است.یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصله، گسترش پول الکترونیک و ابزارهای پرداخت، منجر به افزایش نقدینگی و تورم می ‌گردد. بانک‌ها نیز از طریق کنترل میزان ابزارهای پرداخت و ابداعات در آن‌ها، نقش بسزایی در این متغیرها دارند. از طرفی، گسترش پول الکترونیک سبب می‌ شود که دستیابی به آثار هدف ‌گذاری شده از طریق سیاست پولی نرخ ارز و نرخ ذخیره قانونی با تغییرات کمتری در این نرخ‌ ها حاصل گردد و لیکن برای رسیدن به اهداف سیاست پولی اعمال‌شده از طریق نرخ سود علی‌ الحساب، باید تغییرات بیشتری در نرخ ‌های مذکور لحاظ نمود.اصالت/ارزش افزوده علمی: برونداد این پژوهش، ارایه راهکار جهت اعمال سیاست بهینه پولی با توجه به گسترش روزافزون استفاده از ابزار های نوین پرداخت بوده و می‌ تواند سیاست ‌گذاران پولی را در اعمال سیاست‌های کارا، یاری رساند.

the effect of electronic money and new payment instruments on the monetary aggregation variables and the role of banks in inflation and liquidity

purpose: economic policymakers consistently leverage monetary policies as a pivotal factor in achieving targeted economic goals, utilizing them as an influential driver for economic growth. on one hand, the advent of modern monetary tools and the widespread adoption of electronic money and payment systems can significantly influence the money supply, banking reserves, monetary base, the velocity of money circulation, and the multiplier effect. this, in turn, can shadow the impact of monetary policies on economic variables such as inflation and economic growth. on the other hand, banks play a crucial role in the development, expansion, and adoption of novel payment instruments, potentially affecting macroeconomic policies and variables. hence, this study aims to examine the impact of electronic money and innovative payment instruments on monetary aggregates, taking into account the intermediary role of banks.methodology: therefore, in this study, to study the subject, panel data technique, simultaneous equations, vector regression model and data from 1370 to 1398 were used.findings: based on the results, the expansion of electronic money and payment instruments lead to increased liquidity and inflation. also, banks play a significant role in these variables by controlling the amount of payment instruments and innovations in them. on the other hand, the spread of e-money causes to achieve the targeted effects through exchange rate monetary policy and legal reserve rate. with less changes in these rates, but in order to achieve the goals of monetary policy applied through interest rates on account, more changes should be considered in these rates.originality/value: the output of this research is to provide a solution for implementing optimal monetary policy in view of the increasing use of new payment instruments and can help monetary policy makers in implementing effective policies.